centralizować - Wielki słownik języka polskiego PAN

skupiać najważniejsze uprawnienia i zadania jednostek niższego szczebla w rękach jednostek centralnych

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

urzędy i ich funkcjonowanie

antonimy:

decentralizować

Tak, trzeba wrócić do budżetu. Pan minister już wie, że trzeba centralizować, bo w sytuacji takiego chaosu nikt nie jest w stanie tego opanować w inny sposób.

źródło: NKJP: Sprawozdania stenograficzne Sejmu RP, 4 kadencja, 86 posiedzenie, 1 dzień (13.10.2004)

Przeprowadzała niezwykle szerokie reformy skarbowe, wojskowe, majątkowe, rolne na Litwie, centralizowała administrację i kraj, doprowadzając jednak przy tym do wielu konfliktów na Litwie i w Koronie.

źródło: NKJP: Jerzy Besala, Polityka, 2004

Po drugie, zapowiedź decentralizacji Narodowego Funduszu Zdrowia. Przecież, na miły Bóg, rok temu ci sami politycy ten sam fundusz centralizowali! Przypomina to jako żywo operację przeprowadzaną przez pijanego chirurga, który po usunięciu nerki, uznaje, że trzeba ją chyba przyszyć z powrotem.

źródło: NKJP: Swoje wiem, Dziennik Polski, 2004-03-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	centralizuję	centralizujemy
2 os.	centralizujesz	centralizujecie
3 os.	centralizuje	centralizują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	centralizowałem +(e)m centralizował	centralizowałam +(e)m centralizowała	centralizowałom +(e)m centralizowało	centralizowaliśmy +(e)śmy centralizowali	centralizowałyśmy +(e)śmy centralizowały
2 os.	centralizowałeś +(e)ś centralizował	centralizowałaś +(e)ś centralizowała	centralizowałoś +(e)ś centralizowało	centralizowaliście +(e)ście centralizowali	centralizowałyście +(e)ście centralizowały
3 os.	centralizował	centralizowała	centralizowało	centralizowali	centralizowały

bezosobnik: centralizowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę centralizował będę centralizować	będę centralizowała będę centralizować	będę centralizowało będę centralizować	będziemy centralizowali będziemy centralizować	będziemy centralizowały będziemy centralizować
2 os.	będziesz centralizował będziesz centralizować	będziesz centralizowała będziesz centralizować	będziesz centralizowało będziesz centralizować	będziecie centralizowali będziecie centralizować	będziecie centralizowały będziecie centralizować
3 os.	będzie centralizował będzie centralizować	będzie centralizowała będzie centralizować	będzie centralizowało będzie centralizować	będą centralizowali będą centralizować	będą centralizowały będą centralizować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		centralizujmy
2 os.	centralizuj	centralizujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	centralizowałbym bym centralizował	centralizowałabym bym centralizowała	centralizowałobym bym centralizowało	centralizowalibyśmy byśmy centralizowali	centralizowałybyśmy byśmy centralizowały
2 os.	centralizowałbyś byś centralizował	centralizowałabyś byś centralizowała	centralizowałobyś byś centralizowało	centralizowalibyście byście centralizowali	centralizowałybyście byście centralizowały
3 os.	centralizowałby by centralizował	centralizowałaby by centralizowała	centralizowałoby by centralizowało	centralizowaliby by centralizowali	centralizowałyby by centralizowały

bezosobnik: centralizowano by

bezokolicznik: centralizować

imiesłów przysłówkowy współczesny: centralizując

gerundium: centralizowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	centralizowanie	centralizowania
D.	centralizowania	centralizowań
C.	centralizowaniu	centralizowaniom
B.	centralizowanie	centralizowania
N.	centralizowaniem	centralizowaniami
Ms.	centralizowaniu	centralizowaniach
W.	centralizowanie	centralizowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: centralizujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	centralizujący	centralizujący	centralizujący	centralizujące	centralizująca
D.	centralizującego	centralizującego	centralizującego	centralizującego	centralizującej
C.	centralizującemu	centralizującemu	centralizującemu	centralizującemu	centralizującej
B.	centralizującego	centralizującego	centralizujący	centralizujące	centralizującą
N.	centralizującym	centralizującym	centralizującym	centralizującym	centralizującą
Ms.	centralizującym	centralizującym	centralizującym	centralizującym	centralizującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	centralizujący	centralizujący	centralizujące	centralizujące
D.	centralizujących	centralizujących	centralizujących	centralizujących
C.	centralizującym	centralizującym	centralizującym	centralizującym
B.	centralizujących	centralizujących	centralizujących	centralizujące
N.	centralizującymi	centralizującymi	centralizującymi	centralizującymi
Ms.	centralizujących	centralizujących	centralizujących	centralizujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: centralizowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	centralizowany	centralizowany	centralizowany	centralizowane	centralizowana
D.	centralizowanego	centralizowanego	centralizowanego	centralizowanego	centralizowanej
C.	centralizowanemu	centralizowanemu	centralizowanemu	centralizowanemu	centralizowanej
B.	centralizowanego	centralizowanego	centralizowany	centralizowane	centralizowaną
N.	centralizowanym	centralizowanym	centralizowanym	centralizowanym	centralizowaną
Ms.	centralizowanym	centralizowanym	centralizowanym	centralizowanym	centralizowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	centralizowani	centralizowani	centralizowane	centralizowane
D.	centralizowanych	centralizowanych	centralizowanych	centralizowanych
C.	centralizowanym	centralizowanym	centralizowanym	centralizowanym
B.	centralizowanych	centralizowanych	centralizowanych	centralizowane
N.	centralizowanymi	centralizowanymi	centralizowanymi	centralizowanymi
Ms.	centralizowanych	centralizowanych	centralizowanych	centralizowanych

odpowiednik aspektowy: scentralizować

Składnia

+

centralizować

+

CO

Pochodzenie

internac.

fr. centraliser

niem. zentralisieren

z łac. centralis 'środkowy'