cembrować - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

bud. wzmacniać brzegi zbiorników wodnych lub ściany konstrukcji mających formę studni materiałem uniemożliwiającym osypywanie się ziemi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Budownictwo

czynności związane z budową

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Ziemia

zbiorniki wodne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ocembrowywać

Połączenia

cembrować studnię, szyby
cembrowana studnia
cembrowany drewnem, kamieniem

Cytaty

Już w XVI wieku podkrakowskie żupy, jak określano kopalnie w Bochni i Wieliczce, mają rozwinięty podział pracy. [...] Cieśle zabezpieczają wyrobiska drewnianymi konstrukcjami, cembrują szyby [...].

źródło: NKJP: Królestwo soli, Dziennik Polski, 2006-11-04

[...] kopanki były cembrowane drewnem i w nich zbierała się ropa.

źródło: NKJP: Ewa Bugno: Zbóje, karczma, epidemia cholery i ropa, Gazeta Krakowska, 2001-12-27

[...] na podwórzu znajdowała się [...] cembrowana studnia [...].

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	cembruję	cembrujemy
2 os.	cembrujesz	cembrujecie
3 os.	cembruje	cembrują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	cembrowałem +(e)m cembrował	cembrowałam +(e)m cembrowała	cembrowałom +(e)m cembrowało	cembrowaliśmy +(e)śmy cembrowali	cembrowałyśmy +(e)śmy cembrowały
2 os.	cembrowałeś +(e)ś cembrował	cembrowałaś +(e)ś cembrowała	cembrowałoś +(e)ś cembrowało	cembrowaliście +(e)ście cembrowali	cembrowałyście +(e)ście cembrowały
3 os.	cembrował	cembrowała	cembrowało	cembrowali	cembrowały

bezosobnik: cembrowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę cembrował będę cembrować	będę cembrowała będę cembrować	będę cembrowało będę cembrować	będziemy cembrowali będziemy cembrować	będziemy cembrowały będziemy cembrować
2 os.	będziesz cembrował będziesz cembrować	będziesz cembrowała będziesz cembrować	będziesz cembrowało będziesz cembrować	będziecie cembrowali będziecie cembrować	będziecie cembrowały będziecie cembrować
3 os.	będzie cembrował będzie cembrować	będzie cembrowała będzie cembrować	będzie cembrowało będzie cembrować	będą cembrowali będą cembrować	będą cembrowały będą cembrować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		cembrujmy
2 os.	cembruj	cembrujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	cembrowałbym bym cembrował	cembrowałabym bym cembrowała	cembrowałobym bym cembrowało	cembrowalibyśmy byśmy cembrowali	cembrowałybyśmy byśmy cembrowały
2 os.	cembrowałbyś byś cembrował	cembrowałabyś byś cembrowała	cembrowałobyś byś cembrowało	cembrowalibyście byście cembrowali	cembrowałybyście byście cembrowały
3 os.	cembrowałby by cembrował	cembrowałaby by cembrowała	cembrowałoby by cembrowało	cembrowaliby by cembrowali	cembrowałyby by cembrowały

bezosobnik: cembrowano by

bezokolicznik: cembrować

imiesłów przysłówkowy współczesny: cembrując

gerundium: cembrowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	cembrowanie	cembrowania
D.	cembrowania	cembrowań
C.	cembrowaniu	cembrowaniom
B.	cembrowanie	cembrowania
N.	cembrowaniem	cembrowaniami
Ms.	cembrowaniu	cembrowaniach
W.	cembrowanie	cembrowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: cembrujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	cembrujący	cembrujący	cembrujący	cembrujące	cembrująca
D.	cembrującego	cembrującego	cembrującego	cembrującego	cembrującej
C.	cembrującemu	cembrującemu	cembrującemu	cembrującemu	cembrującej
B.	cembrującego	cembrującego	cembrujący	cembrujące	cembrującą
N.	cembrującym	cembrującym	cembrującym	cembrującym	cembrującą
Ms.	cembrującym	cembrującym	cembrującym	cembrującym	cembrującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	cembrujący	cembrujący	cembrujące	cembrujące
D.	cembrujących	cembrujących	cembrujących	cembrujących
C.	cembrującym	cembrującym	cembrującym	cembrującym
B.	cembrujących	cembrujących	cembrujących	cembrujące
N.	cembrującymi	cembrującymi	cembrującymi	cembrującymi
Ms.	cembrujących	cembrujących	cembrujących	cembrujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: cembrowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	cembrowany	cembrowany	cembrowany	cembrowane	cembrowana
D.	cembrowanego	cembrowanego	cembrowanego	cembrowanego	cembrowanej
C.	cembrowanemu	cembrowanemu	cembrowanemu	cembrowanemu	cembrowanej
B.	cembrowanego	cembrowanego	cembrowany	cembrowane	cembrowaną
N.	cembrowanym	cembrowanym	cembrowanym	cembrowanym	cembrowaną
Ms.	cembrowanym	cembrowanym	cembrowanym	cembrowanym	cembrowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	cembrowani	cembrowani	cembrowane	cembrowane
D.	cembrowanych	cembrowanych	cembrowanych	cembrowanych
C.	cembrowanym	cembrowanym	cembrowanym	cembrowanym
B.	cembrowanych	cembrowanych	cembrowanych	cembrowane
N.	cembrowanymi	cembrowanymi	cembrowanymi	cembrowanymi
Ms.	cembrowanych	cembrowanych	cembrowanych	cembrowanych

odpowiednik aspektowy: ocembrować

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

	+	cembrować	+	(CO)
	+	cembrować	+	(CZYM)

Pochodzenie

śr.-w.-niem. zimmeren

Dawne polskie cemrować (XV w.), pochodzi od stp cembry , cemry 'deski do okładania ścian studni' (Bańk).