-
1.
gad przypominający wielką jaszczurkę, żyjący w dawnych epokach geologicznych lub pojawiający się w utworach fantastycznych -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
inne zwierzęta lądowe
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Tradycja
świat dawnych epok i wydarzenia historyczne -
hiperonimy: gad
-
- wielki jaszczur
-
Dzisiejsze misie koala, strusie emu czy kangury to jedynie marne pozostałości po różnorodnej menażerii sprzed 50 tys. lat. Wówczas wyspą rządziły olbrzymy: lwy workowate, ważące trzy tony wombaty i siedmiometrowe jaszczury.
źródło: NKJP: Małgorzata Minta: To nie meteoryt, Ozon, nr 15, 2005
Pierwsze morskie warany Aigialosaurus miały raczej zwyczajną postać, choć wydłużone wyrostki ościste kręgów ogonowych wskazują na wykorzystywanie przez nie ogona przy pływaniu [...]. Ich potomkowie z rodziny Mosasauridae to ogromne morskie jaszczury z potężnymi zębami w szczękach ażurowej (jak to u jaszczurek) czaszki i z oddzielonymi od kręgosłupa, jak u typowych wodnych kręgowców, kośćmi pasa barkowego.
źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 1992
Jedyną oznakę rangi królewskiego urzędnika stanowiła duża, owalna brosza z wyobrażeniem skrzydlatego jaszczura i dwóch pałek skrzyżowanych nad potworem.
źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód. Kroniki Drugiego Kręgu. Księga III, 2003
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
liczba pojedyncza liczba mnoga M. jaszczur
jaszczury
D. jaszczura
jaszczurów
C. jaszczurowi
jaszczurom
B. jaszczura
jaszczury
N. jaszczurem
jaszczurami
Ms. jaszczurze
jaszczurach
W. jaszczurze
jaszczury
-
psł. *aščerъ / ěščerъ