atmosfera - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

zespół emocji i wrażeń powszechnie odczuwanych w jakimś miejscu lub okolicznościach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

aura
klimat
nastrój

Połączenia

domowa, koleżeńska, przyjacielska, rodzinna; cudowna, dobra, doskonała, fantastyczna, wspaniała; niepowtarzalna, niezwykła, specyficzna, szczególna, świąteczna, wyjątkowa; beztroska, miła, pogodna, przyjazna, przyjemna, radosna, serdeczna, spokojna, swobodna, sympatyczna, wesoła, życzliwa; ciepła, gorąca; niedobra, niezdrowa, zła; napięta, nerwowa, ponura; ciężka, duszna, senna, zatęchła; dawna atmosfera; atmosfera intelektualna, kulturalna; miejska, międzynarodowa; polityczna, społeczna, wychowawcza
atmosfera domu, miasta, miejsca, szkoły; spotkania; którychś lat, przeszłości; pracy, współpracy; kultu, modlitwy, skupienia, święta; plotek, podejrzeń, sensacji, skandalu; krytyki, sporów, terroru, walki; bezpieczeństwa, ciepła, ładu, odprężenia, optymizmu, pokoju, porozumienia, przyjaźni, radości, serdeczności, spokoju, swobody, zabawy, zaufania, życzliwości; napięcia, nerwowości, niechęci, nienawiści, niepokoju, nieufności, powagi, przygnębienia, smutku, strachu; niesamowitości, tajemnicy, tajemniczości
atmosfera na trybunach; atmosfera w biurze, w domu, w mieście, w pracy, w szkole; w drużynie, w klubie, w rodzinie, w zespole
atmosfera i klimat
zmiana atmosfery
atmosfera panuje, zapanowała; narasta
budować, stworzyć/stwarzać, tworzyć, wprowadzić, współtworzyć, wytworzyć/wytwarzać; podgrzewać, podnieść; psuć, zatruć; oczyścić, uspokoić; oddać, odtworzyć/odtwarzać; czuć atmosferę
wczuć się w atmosferę
odbywać się, przebiegać, toczyć się; wychowywać się, wyrastać, wzrastać, żyć; wychowywany w atmosferze

Cytaty

	- Chcemy wytworzyć swobodną, wręcz domową atmosferę, pozbawioną formalnych ograniczeń, tak by prezydent i premier mogli lepiej się poznać i zrozumieć - zapowiada rzecznik Kremla. źródło: NKJP: Rosja - Japonia, Gazeta Wyborcza, 1997-10-31/1997-11-02
	Panowała tam atmosfera podniecenia, ludzie mieli rozemocjonowane twarze, wznosili okrzyki: „Precz z dyktaturą!”, „Polska dla Polaków!”, „Wolności!”, „Chleba!” źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1993
	Sama wizyta przebiegła w atmosferze powagi i zaangażowania. Wszystko odbyło się wedle dokładnie wyliczonego planu [...]. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000
	Od władz niemieckich oczekujemy poprawy atmosfery politycznej i społecznej wokół grupy polskiej w RFN. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.05.1995
	Od wewnątrz szkoła wygląda dość osobliwie: jak plac gonitwy połączony z cieplarnią. Od początku studenci stykają się z atmosferą ostrej rywalizacji, stresu [...]. źródło: NKJP: Elżbieta Baniewicz: Anna Dymna - ona to ja, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	atmosfera	atmosfery
D.	atmosfery	atmosfer

C.	atmosferze	atmosferom
B.	atmosferę	atmosfery
N.	atmosferą	atmosferami
Ms.	atmosferze	atmosferach
W.	atmosfero	atmosfery

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	atmosfera	+	JAKA
	+	atmosfera	+	CZEGO

Pochodzenie

może niem. atmosphäre

z fr. atmosphère

gr. átmos 'para wodna' + gr. sphaíra 'kula; niebo'

Sztucznie utworzony termin naukowy notowany w 1665 r.