-
4.
nie dochować wierności w związku uczuciowym -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
seksualność
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Relacje międzyludzkie
określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie -
synonimy: ktoś przyprawił rogi komuś
-
Gdy mąż zdradzi żonę, [...] robi wszystko, żeby żona nie dowiedziała się o jego romansie.
źródło: NKJP: Józef Augustyn: Rozmowy o księżach rodzinie i życiu duchowym, 2010
Jeżeli kobieta zdradzi męża, wrzucają ją do [...] płonącej studni.
źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Szachinszach, 2005
Ludzie mówili, że ta dziewczyna go niby zdradziła z jakimś studentem prawa.
źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski z uczniami: Ostatni weekend, 2007
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zdradzę
zdradzimy
2 os. zdradzisz
zdradzicie
3 os. zdradzi
zdradzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zdradziłem
+(e)m zdradził
zdradziłam
+(e)m zdradziła
zdradziłom
+(e)m zdradziło
zdradziliśmy
+(e)śmy zdradzili
zdradziłyśmy
+(e)śmy zdradziły
2 os. zdradziłeś
+(e)ś zdradził
zdradziłaś
+(e)ś zdradziła
zdradziłoś
+(e)ś zdradziło
zdradziliście
+(e)ście zdradzili
zdradziłyście
+(e)ście zdradziły
3 os. zdradził
zdradziła
zdradziło
zdradzili
zdradziły
bezosobnik: zdradzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zdradźmy
2 os. zdradź
zdradźcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zdradziłbym
bym zdradził
zdradziłabym
bym zdradziła
zdradziłobym
bym zdradziło
zdradzilibyśmy
byśmy zdradzili
zdradziłybyśmy
byśmy zdradziły
2 os. zdradziłbyś
byś zdradził
zdradziłabyś
byś zdradziła
zdradziłobyś
byś zdradziło
zdradzilibyście
byście zdradzili
zdradziłybyście
byście zdradziły
3 os. zdradziłby
by zdradził
zdradziłaby
by zdradziła
zdradziłoby
by zdradziło
zdradziliby
by zdradzili
zdradziłyby
by zdradziły
bezosobnik: zdradzono by
bezokolicznik: zdradzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdradziwszy
gerundium: zdradzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. zdradzenie
zdradzenia
D. zdradzenia
zdradzeń
C. zdradzeniu
zdradzeniom
B. zdradzenie
zdradzenia
N. zdradzeniem
zdradzeniami
Ms. zdradzeniu
zdradzeniach
W. zdradzenie
zdradzenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: zdradzony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. zdradzony
zdradzony
zdradzony
zdradzone
zdradzona
D. zdradzonego
zdradzonego
zdradzonego
zdradzonego
zdradzonej
C. zdradzonemu
zdradzonemu
zdradzonemu
zdradzonemu
zdradzonej
B. zdradzonego
zdradzonego
zdradzony
zdradzone
zdradzoną
N. zdradzonym
zdradzonym
zdradzonym
zdradzonym
zdradzoną
Ms. zdradzonym
zdradzonym
zdradzonym
zdradzonym
zdradzonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. zdradzeni
zdradzeni
zdradzone
zdradzone
D. zdradzonych
zdradzonych
zdradzonych
zdradzonych
C. zdradzonym
zdradzonym
zdradzonym
zdradzonym
B. zdradzonych
zdradzonych
zdradzonych
zdradzone
N. zdradzonymi
zdradzonymi
zdradzonymi
zdradzonymi
Ms. zdradzonych
zdradzonych
zdradzonych
zdradzonych
odpowiednik aspektowy: zdradzać
-
Rzosobowy + zdradzić + KOGO + (z KIM) -
Zob. Kalka śr.-w.-niem. ver-raten 'zdradzić', pierwotnie 'złą radą zepsuć, spowodować szkody' (Bor). Z przedrostkiem z- od podstawowego radzić (zob.), z wstawnym, rozbijającym grupę spółgłoskową zr, -d- (podobnie jak w wyrazie zdrój - por.).