stawać

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

16. przeciwstawiać się

  • 16.

    występować przeciw komuś lub czemuś, podejmując walkę, rywalizację lub spór
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Relacje międzyludzkie

    określenia relacji międzyludzkich


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

  • synonimy:  przeciwstawiać się
    • stawać przeciw sobie
  • Na czele najprzedniejszego rycerstwa dzielnie stawał przeciw poganom pod Turskiem i pod Chmielnikiem, dając przy tym dowód, że owe wschodnie demony można ranić i zabijać tak jak zwyczajnych ludzi.

    źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

    Prawdę mówiąc łatwo nie jest. Niemal w każdym meczu stajesz przeciw jakiemuś wielkiemu facetowi, który od pierwszej akcji pokazuje, że wcale nie zamierza być dla ciebie miły.

    źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: Koszykówka NBA. Luc Longley specjalnie dla „Gazety”, Gazeta Wyborcza, 1997-03-13

    Szkodzimy sobie (myślę tu o racji państwowej) nie tyle treścią tego, co na tych kilkuset stronach jest zapisane, ile sposobem tego prezentacji. Stają przeciw sobie dwie nienawiści – a nie dwie prawdy. W tej konfrontacji media zawsze będą silniejsze – niezależnie od swojej politycznej orientacji.

    źródło: NKJP: Zbigniew Bauer: Pomocni inaczej, Gazeta Krakowska, 2007-02-23

    Tu chodzi o sprawy, w których jednostka staje przeciwko państwu. Nie można więc tylko państwu oddać rozstrzygającego głosu, kto ma być sędzią. Trybunał Praw Człowieka nie powinien być postrzegany jako organ złożony z ludzi zasiadających tam z nadania władz.

    źródło: NKJP: Krystyna Chrupkowa: Trybunał w Strasburgu, Rzeczpospolita nr 263, 1997

    Bytowskich piłkarzy znam bardzo dobrze. Grywamy wspólnie w tej samej lidze. Wielokrotnie stawałem przeciwko nim.

    źródło: NKJP: Leszek Literski: Przegrali, ale z Wisłą Kraków, więc nie ma się czego wstydzić, Dziennik Bałtycki, 2009-10-28

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. staję
    stajemy
    2 os. stajesz
    stajecie
    3 os. staje
    stają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. stawałem
    +(e)m stawał
    stawałam
    +(e)m stawała
    stawałom
    +(e)m stawało
    stawaliśmy
    +(e)śmy stawali
    stawałyśmy
    +(e)śmy stawały
    2 os. stawałeś
    +(e)ś stawał
    stawałaś
    +(e)ś stawała
    stawałoś
    +(e)ś stawało
    stawaliście
    +(e)ście stawali
    stawałyście
    +(e)ście stawały
    3 os. stawał
    stawała
    stawało
    stawali
    stawały

    bezosobnik: stawano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę stawał
    będę stawać
    będę stawała
    będę stawać
    będę stawało
    będę stawać
    będziemy stawali
    będziemy stawać
    będziemy stawały
    będziemy stawać
    2 os. będziesz stawał
    będziesz stawać
    będziesz stawała
    będziesz stawać
    będziesz stawało
    będziesz stawać
    będziecie stawali
    będziecie stawać
    będziecie stawały
    będziecie stawać
    3 os. będzie stawał
    będzie stawać
    będzie stawała
    będzie stawać
    będzie stawało
    będzie stawać
    będą stawali
    będą stawać
    będą stawały
    będą stawać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. stawajmy
    2 os. stawaj
    stawajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. stawałbym
    bym stawał
    stawałabym
    bym stawała
    stawałobym
    bym stawało
    stawalibyśmy
    byśmy stawali
    stawałybyśmy
    byśmy stawały
    2 os. stawałbyś
    byś stawał
    stawałabyś
    byś stawała
    stawałobyś
    byś stawało
    stawalibyście
    byście stawali
    stawałybyście
    byście stawały
    3 os. stawałby
    by stawał
    stawałaby
    by stawała
    stawałoby
    by stawało
    stawaliby
    by stawali
    stawałyby
    by stawały

    bezosobnik: stawano by

    bezokolicznik: stawać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: stając

    gerundium: stawanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: stający

  • bez ograniczeń + stawać +
    przeciw/przeciwko KOMU/CZEMU
  • psł. *stavati 'zaczynać stać, zatrzymywać się, podnosić się'

    Czasownik związany z psł. *stati, *stanǫ (por.  stać, stanę ).
    Forma czasu teraźniejszego  staję  genetycznie związana jest z czasownikiem  stajać  < psł. *stajati ‘stawać’, który pozostaje w związku z *stojati 'stać' (Bor).