Jak korzystać ze słownika?

stanąć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. na nogach

  • Definicja

    1.

    przyjąć pozycję pionową, opierając ciało na wyprostowanych nogach lub rękach
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    czynności i stany fizjologiczne


    CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Świat zwierząt

    budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

  • Połączenia
    • stanąć bokiem, przodem, tyłem; półkolem
    • stanąć na baczność
    • stanąć na palcach,na rękach
    • stanąć przed lustrem
    • stanąć w drzwiach, w progu; w rozkroku
  • Cytaty

    Pomógł jej wstać. Przekopana w skamieniałej ziemi nora była na tyle wysoka, że mogli w niej stanąć wyprostowani.

    źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

    Był naprawdę duży. Nie jestem pewien, czy dałbym radę dosięgnąć jego barków, nawet gdybym stanął na palcach.

    źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

    Pies niechętnie wbiegł na schody i stanął przy swoim panu, wciąż ujadając.

    źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

    Wtedy postąpiła tak: schyliła się i rozsznurowała trzewiki, i zzuła je. Stanęła bosymi nogami i poczuła pod stopami dotkliwy ucisk gołego, usianego kamyczkami i grudkami spalonej gliny gruntu.

    źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. stanę
    		 staniemy
    2 os. staniesz
    		 staniecie
    3 os. stanie
    		 staną

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. stanąłem
    +(e)m stanął
    		 stanęłam
    +(e)m stanęła
    		 stanęłom
    +(e)m stanęło
    		 stanęliśmy
    +(e)śmy stanęli
    		 stanęłyśmy
    +(e)śmy stanęły
    2 os. stanąłeś
    +(e)ś stanął
    		 stanęłaś
    +(e)ś stanęła
    		 stanęłoś
    +(e)ś stanęło
    		 stanęliście
    +(e)ście stanęli
    		 stanęłyście
    +(e)ście stanęły
    3 os. stanął
    		 stanęła
    		 stanęło
    		 stanęli
    		 stanęły

    bezosobnik: stanięto

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. stańmy
    2 os. stań
    		 stańcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. stanąłbym
    bym stanął
    		 stanęłabym
    bym stanęła
    		 stanęłobym
    bym stanęło
    		 stanęlibyśmy
    byśmy stanęli
    		 stanęłybyśmy
    byśmy stanęły
    2 os. stanąłbyś
    byś stanął
    		 stanęłabyś
    byś stanęła
    		 stanęłobyś
    byś stanęło
    		 stanęlibyście
    byście stanęli
    		 stanęłybyście
    byście stanęły
    3 os. stanąłby
    by stanął
    		 stanęłaby
    by stanęła
    		 stanęłoby
    by stanęło
    		 stanęliby
    by stanęli
    		 stanęłyby
    by stanęły

    bezosobnik: stanięto by

    bezokolicznik: stanąć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: stanąwszy

    gerundium: stanięcie

    odpowiednik aspektowy: stawać

  • Składnia
    Rzżywotny + stanąć +
    (na CZYM) + (GDZIE)
    Rzżywotny + stanąć +
    (CZYM) + (GDZIE)
  • Pochodzenie

    Wtórna postać czasownika nawiązująca do  psł.  kontynuantów *stati, *stanǫ 'stać, stanę'. Bezokolicznik oparty na temacie formy osobowej  stan-ę