-
15.
wystąpić przeciw komuś lub czemuś, podejmując walkę, rywalizację lub spór -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Relacje międzyludzkie
określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
synonimy: przeciwstawić się
-
- Dziesięciu żołnierzy ma stanąć przeciw rozbójnikom z Rubieży? Rozum ci odjęło? - Razem z nami będzie dwunastu. Ruszamy rano.
źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002
Amerykanie 12 czerwca zmierzą się w Poznaniu z młodzieżową kadrą Polski. Dwa dni później w Warszawie staną przeciw polskiej reprezentacji narodowej, dla której będzie to ostatni sprawdzian przed wyjazdem do Hiszpanii na finały mistrzostw Europy.
źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: Koszykówka. Zawodnicy z NBA w Polsce, Gazeta Wyborcza, 1997-05-20
Była córką dwojga Tytanów, Okeanosa i Tetys, okeanidą, a w wielkiej walce kosmicznej stanęła przeciw Kronosowi i innym Tytanom. Czytamy w Teogonii, iż była najbardziej rozumna ze wszystkich bogów i śmiertelnych ludzi.
źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008
Taki spór miałby jednak sens, gdyby stanęły przeciwko sobie z jednej strony Parlament, a z drugiej Rada Ministrów UE albo Rada Europejska i - pośrednio - sterujące tymi organami rządy pewnych krajów członkowskich, które hamują proces europejski i czynią wszystko, aby zepchnąć zarówno Parlament jak i Komisję do roli marginalnej.
źródło: NKJP: Jerzy Łukaszewski: O Polsce i Europie bez niedomówień, 2006
Artyści i naukowcy, bez względu na polityczną barwę murem stanęli przeciw zmniejszeniu przywilejów.
źródło: NKJP: Internet
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. stanę
staniemy
2 os. staniesz
staniecie
3 os. stanie
staną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. stanąłem
+(e)m stanął
stanęłam
+(e)m stanęła
stanęłom
+(e)m stanęło
stanęliśmy
+(e)śmy stanęli
stanęłyśmy
+(e)śmy stanęły
2 os. stanąłeś
+(e)ś stanął
stanęłaś
+(e)ś stanęła
stanęłoś
+(e)ś stanęło
stanęliście
+(e)ście stanęli
stanęłyście
+(e)ście stanęły
3 os. stanął
stanęła
stanęło
stanęli
stanęły
bezosobnik: stanięto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. stańmy
2 os. stań
stańcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. stanąłbym
bym stanął
stanęłabym
bym stanęła
stanęłobym
bym stanęło
stanęlibyśmy
byśmy stanęli
stanęłybyśmy
byśmy stanęły
2 os. stanąłbyś
byś stanął
stanęłabyś
byś stanęła
stanęłobyś
byś stanęło
stanęlibyście
byście stanęli
stanęłybyście
byście stanęły
3 os. stanąłby
by stanął
stanęłaby
by stanęła
stanęłoby
by stanęło
stanęliby
by stanęli
stanęłyby
by stanęły
bezosobnik: stanięto by
bezokolicznik: stanąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: stanąwszy
gerundium: stanięcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. stanięcie
stanięcia
D. stanięcia
stanięć
C. stanięciu
stanięciom
B. stanięcie
stanięcia
N. stanięciem
stanięciami
Ms. stanięciu
stanięciach
W. stanięcie
stanięcia
odpowiednik aspektowy: stawać
-
+ stanąć + przeciw/przeciwko KOMU/CZEMU -
Wtórna postać czasownika nawiązująca do psł. kontynuantów *stati, *stanǫ 'stać, stanę'. Bezokolicznik oparty na temacie formy osobowej stan-ę