niemieć

  • tracić zdolność mówienia pod wpływem silnych emocji
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Język

    mówienie


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    zachowania emocjonalne

    • niemieć z podziwu, z zachwytu; ze zgrozy
  • Sympatyczny strażnik bierze paszporty do ręki, ogląda zdjęcia - jechać… Trwa to trzy sekundy. Niemiejemy ze zdziwienia - to po kiego staliśmy te trzy godziny.

    źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Nie damy ziemi, Polityka, 2000-09-23

    A jak tańczy albo jak poprawia (zmienia) przed lustrem makijaż, albo jak nakłada perukę, albo wdziewa suknię czerwoną - szkoda gadać. A raczej gadać się nie da - człowiek niemieje z zachwytu.

    źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Moja miłość do aktorki, Polityka, 2006-01-28

    Dopytując się, kim jest ów nieznajomy, i słysząc o nim, iż jest przesławnym Edypem, niemieją od zgrozy.

    źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

    Twoje przeredagowania moich tekstów [...] powodują, że niemieję [...].

    źródło: NKJP: Internet

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. niemieję
    niemiejemy
    2 os. niemiejesz
    niemiejecie
    3 os. niemieje
    niemieją

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. niemiałem
    +(e)m niemiał
    niemiałam
    +(e)m niemiała
    niemiałom
    +(e)m niemiało
    niemieliśmy
    +(e)śmy niemieli
    niemiałyśmy
    +(e)śmy niemiały
    2 os. niemiałeś
    +(e)ś niemiał
    niemiałaś
    +(e)ś niemiała
    niemiałoś
    +(e)ś niemiało
    niemieliście
    +(e)ście niemieli
    niemiałyście
    +(e)ście niemiały
    3 os. niemiał
    niemiała
    niemiało
    niemieli
    niemiały

    bezosobnik: niemiano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę niemiał
    będę niemieć
    będę niemiała
    będę niemieć
    będę niemiało
    będę niemieć
    będziemy niemieli
    będziemy niemieć
    będziemy niemiały
    będziemy niemieć
    2 os. będziesz niemiał
    będziesz niemieć
    będziesz niemiała
    będziesz niemieć
    będziesz niemiało
    będziesz niemieć
    będziecie niemieli
    będziecie niemieć
    będziecie niemiały
    będziecie niemieć
    3 os. będzie niemiał
    będzie niemieć
    będzie niemiała
    będzie niemieć
    będzie niemiało
    będzie niemieć
    będą niemieli
    będą niemieć
    będą niemiały
    będą niemieć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. niemiejmy
    2 os. niemiej
    niemiejcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. niemiałbym
    bym niemiał
    niemiałabym
    bym niemiała
    niemiałobym
    bym niemiało
    niemielibyśmy
    byśmy niemieli
    niemiałybyśmy
    byśmy niemiały
    2 os. niemiałbyś
    byś niemiał
    niemiałabyś
    byś niemiała
    niemiałobyś
    byś niemiało
    niemielibyście
    byście niemieli
    niemiałybyście
    byście niemiały
    3 os. niemiałby
    by niemiał
    niemiałaby
    by niemiała
    niemiałoby
    by niemiało
    niemieliby
    by niemieli
    niemiałyby
    by niemiały

    bezosobnik: niemiano by

    bezokolicznik: niemieć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: niemiejąc

    gerundium: niemienie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: niemiejący

    odpowiednik aspektowy: oniemieć

  • bez ograniczeń + niemieć +
    (z | od CZEGO)
  • Zob. niemy 1

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII
Data ostatniej modyfikacji: 07.03.2023