-
2.
część klatki piersiowej po jej lewej stronie na wysokości serca - narządu -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
części ciała, elementy i substancje składowe -
- przytulić, tulić do serca
- chwycić się/chwytać się, łapać się, trzymać się, złapać się za serce
- nosić na sercu
-
Ten z lewej trzyma się za serce, ten z prawej nie daje znaku życia, a ja w środku, i nie wiem, do którego najpierw!
źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Chodźcie, idziemy, 2007
Ostatni wszedł na wzgórze pan Kuryłło. Sapał głośno, jakby lada chwila miał ducha wyzionąć. Co chwila łapał się ręką za serce [...].
źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987
Lejla chwytała się za serce, ilekroć pokazywano ruiny Groznego.
źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004
Chciał, żeby pożegnanie było równie proste, jak niedawne przywitanie. Ale w oczach Gerty ujrzał tyle żalu pomieszanego z kobiecym powabem, że kiedy podała mu obie ręce, przycisnął je niezgrabnie do serca.
źródło: NKJP: Marian Pankowski: Fara na Pomorzu, 1997
Antoniusz położył dłoń na sercu. - Mogę przysiąc, że żadnych duchów nie ma, nie było i nie będzie.
źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza liczba mnoga M. serce
serca
D. serca
serc
C. sercu
sercom
B. serce
serca
N. sercem
sercami
Ms. sercu
sercach
W. serce
serca
-
psł. *sŕ̥dьce < *sĭrdĭ-ko 'serce'
Pierwotnie rzeczownik zdrobniały z przyrostkiem *-ko- (późniejsze *-ce jest wynikiem III palatalizacji) od podstawowego *sŕ̥dь (dawna deklinacja -*ĭ-).
Dokładny kontynuant sierce poświadczony jest w st.pol. i do dziś zachowany w niektórych gwarach. Obecna forma serce utrwaliła się pod wpływem czeskim.