patroszyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

wyjmować wnętrzności z zabitego zwierzęcia w celu przygotowania go do zjedzenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat zwierząt

hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Jedzenie i jego przygotowanie

czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Połączenia

patroszyć drób, kurę, ryby

Cytaty

[...] chłop z rękami ubrudzonymi po łokcie w posoce patroszył wiszące na hakach świńskie tusze.

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Ryby [...] są patroszone: rybacy rozcinają im brzuchy, wyciągają wnętrzności, czasem odcinają głowy...

źródło: NKJP: Renata Fiałkowska, Beata Drzymała: Do serca przytul świnię, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1994-04-01

Mąż bez urazy wspominał, jak kiedyś podała pieczoną kaczkę, a na pytanie, czym ją nadziała, odrzekła, że niczym, bo kupiła już pełną w środku. Okazało się, że kaczkę upiekła bez patroszenia.

źródło: NKJP:: Grażyna Kuźnik: Broń kobieca, Dziennik Zachodni, 2002-04-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	patroszę	patroszymy
2 os.	patroszysz	patroszycie
3 os.	patroszy	patroszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	patroszyłem +(e)m patroszył	patroszyłam +(e)m patroszyła	patroszyłom +(e)m patroszyło	patroszyliśmy +(e)śmy patroszyli	patroszyłyśmy +(e)śmy patroszyły
2 os.	patroszyłeś +(e)ś patroszył	patroszyłaś +(e)ś patroszyła	patroszyłoś +(e)ś patroszyło	patroszyliście +(e)ście patroszyli	patroszyłyście +(e)ście patroszyły
3 os.	patroszył	patroszyła	patroszyło	patroszyli	patroszyły

bezosobnik: patroszono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę patroszył będę patroszyć	będę patroszyła będę patroszyć	będę patroszyło będę patroszyć	będziemy patroszyli będziemy patroszyć	będziemy patroszyły będziemy patroszyć
2 os.	będziesz patroszył będziesz patroszyć	będziesz patroszyła będziesz patroszyć	będziesz patroszyło będziesz patroszyć	będziecie patroszyli będziecie patroszyć	będziecie patroszyły będziecie patroszyć
3 os.	będzie patroszył będzie patroszyć	będzie patroszyła będzie patroszyć	będzie patroszyło będzie patroszyć	będą patroszyli będą patroszyć	będą patroszyły będą patroszyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		patroszmy
2 os.	patrosz	patroszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	patroszyłbym bym patroszył	patroszyłabym bym patroszyła	patroszyłobym bym patroszyło	patroszylibyśmy byśmy patroszyli	patroszyłybyśmy byśmy patroszyły
2 os.	patroszyłbyś byś patroszył	patroszyłabyś byś patroszyła	patroszyłobyś byś patroszyło	patroszylibyście byście patroszyli	patroszyłybyście byście patroszyły
3 os.	patroszyłby by patroszył	patroszyłaby by patroszyła	patroszyłoby by patroszyło	patroszyliby by patroszyli	patroszyłyby by patroszyły

bezosobnik: patroszono by

bezokolicznik: patroszyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: patrosząc

gerundium: patroszenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	patroszenie	patroszenia
D.	patroszenia	patroszeń
C.	patroszeniu	patroszeniom
B.	patroszenie	patroszenia
N.	patroszeniem	patroszeniami
Ms.	patroszeniu	patroszeniach
W.	patroszenie	patroszenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: patroszący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	patroszący	patroszący	patroszący	patroszące	patrosząca
D.	patroszącego	patroszącego	patroszącego	patroszącego	patroszącej
C.	patroszącemu	patroszącemu	patroszącemu	patroszącemu	patroszącej
B.	patroszącego	patroszącego	patroszący	patroszące	patroszącą
N.	patroszącym	patroszącym	patroszącym	patroszącym	patroszącą
Ms.	patroszącym	patroszącym	patroszącym	patroszącym	patroszącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	patroszący	patroszący	patroszące	patroszące
D.	patroszących	patroszących	patroszących	patroszących
C.	patroszącym	patroszącym	patroszącym	patroszącym
B.	patroszących	patroszących	patroszących	patroszące
N.	patroszącymi	patroszącymi	patroszącymi	patroszącymi
Ms.	patroszących	patroszących	patroszących	patroszących

imiesłów przymiotnikowy bierny: patroszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	patroszony	patroszony	patroszony	patroszone	patroszona
D.	patroszonego	patroszonego	patroszonego	patroszonego	patroszonej
C.	patroszonemu	patroszonemu	patroszonemu	patroszonemu	patroszonej
B.	patroszonego	patroszonego	patroszony	patroszone	patroszoną
N.	patroszonym	patroszonym	patroszonym	patroszonym	patroszoną
Ms.	patroszonym	patroszonym	patroszonym	patroszonym	patroszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	patroszeni	patroszeni	patroszone	patroszone
D.	patroszonych	patroszonych	patroszonych	patroszonych
C.	patroszonym	patroszonym	patroszonym	patroszonym
B.	patroszonych	patroszonych	patroszonych	patroszone
N.	patroszonymi	patroszonymi	patroszonymi	patroszonymi
Ms.	patroszonych	patroszonych	patroszonych	patroszonych

odpowiednik aspektowy: wypatroszyć

Pochodzenie

Jako konstrukcja o znaczeniu 'wyjąć patrochy', zob. patrochy 'niejadalne wnętrzności zwierzęce'