scjentyzm

Zdegustowani byli scjentyzmem, krytykowali racjonalizm. Uznali, że wiara w potęgę rozumu była nieuzasadniona, a z pewnością przedwczesna.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

Orientacja i postawa tego rodzaju była wyraźną reakcją na dziewiętnastowieczny scjentyzm, na pedanterię erudytów, na racjonalistyczny determinizm, na jakikolwiek schematyzm i normatywizm.

źródło: NKJP: Artur Hutnikiewicz: Młoda Polska, 1994

W metodologii nauk przyrodniczych mówi się dziś raczej o prawdopodobieństwie, a nie o definitywnej pewności. Odstąpiono od dogmatyzmu XIX-wiecznego scjentyzmu. Duch ten pokutuje teraz wśród teologów wykształconych w klasycznym nowożytnym stylu.

źródło: NKJP: Tadeusz Bartoś: Wolność, równość, katolicyzm, 2007

Ty masz na myśli beznadziejny scjentyzm, który zaczął się w XIX w. od Comte'a. Jeśli coś się daje poznać, to daje się poznać naukowo. A jeśli się nie daje poznać dzisiaj, to w przyszłości, a jak się coś nie daje poznać, to znaczy, że tego nie ma.

źródło: NKJP: Internet