-
2.
sprawiać przyjemność czymś ładnym lub miłym -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
zmysły
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Stany psychiczne człowieka
emocje i uczucia -
- pieścić oko, wyobraźnię, zmysły
-
Ich tajemniczy uśmiech pieścił zmysły.
źródło: KWSJP: Tadeusz Kudliński: Gniew o Szoszannę, 1963
Słowo „kochać” czarowało uszy i pieściło wyobraźnię, a było tajemnicą.
źródło: KWSJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002
Muzyka pieści uszy, teksty poruszają wrażliwość, wyobraźnię - połączenie tego daje płytę ponadczasową.
źródło: Internet
Elewacja jest tu o wiele skromniejsza niż od strony południowej, gdzie oko pieszczą fantazyjne, drewniane, właśnie ażurowe taras i weranda.
źródło: KWSJP: Andrzej Radajewski: Dom włoski i swojski, Głos Pomorza, 2006
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. pieszczę
pieścimy
2 os. pieścisz
pieścicie
3 os. pieści
pieszczą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. pieściłem
+(e)m pieścił
pieściłam
+(e)m pieściła
pieściłom
+(e)m pieściło
pieściliśmy
+(e)śmy pieścili
pieściłyśmy
+(e)śmy pieściły
2 os. pieściłeś
+(e)ś pieścił
pieściłaś
+(e)ś pieściła
pieściłoś
+(e)ś pieściło
pieściliście
+(e)ście pieścili
pieściłyście
+(e)ście pieściły
3 os. pieścił
pieściła
pieściło
pieścili
pieściły
bezosobnik: pieszczono
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę pieścił
będę pieścić
będę pieściła
będę pieścić
będę pieściło
będę pieścić
będziemy pieścili
będziemy pieścić
będziemy pieściły
będziemy pieścić
2 os. będziesz pieścił
będziesz pieścić
będziesz pieściła
będziesz pieścić
będziesz pieściło
będziesz pieścić
będziecie pieścili
będziecie pieścić
będziecie pieściły
będziecie pieścić
3 os. będzie pieścił
będzie pieścić
będzie pieściła
będzie pieścić
będzie pieściło
będzie pieścić
będą pieścili
będą pieścić
będą pieściły
będą pieścić
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. pieśćmy
2 os. pieść
pieśćcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. pieściłbym
bym pieścił
pieściłabym
bym pieściła
pieściłobym
bym pieściło
pieścilibyśmy
byśmy pieścili
pieściłybyśmy
byśmy pieściły
2 os. pieściłbyś
byś pieścił
pieściłabyś
byś pieściła
pieściłobyś
byś pieściło
pieścilibyście
byście pieścili
pieściłybyście
byście pieściły
3 os. pieściłby
by pieścił
pieściłaby
by pieściła
pieściłoby
by pieściło
pieściliby
by pieścili
pieściłyby
by pieściły
bezosobnik: pieszczono by
bezokolicznik: pieścić
imiesłów przysłówkowy współczesny: pieszcząc
gerundium: pieszczenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. pieszczenie
pieszczenia
D. pieszczenia
pieszczeń
C. pieszczeniu
pieszczeniom
B. pieszczenie
pieszczenia
N. pieszczeniem
pieszczeniami
Ms. pieszczeniu
pieszczeniach
W. pieszczenie
pieszczenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: pieszczący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. pieszczący
pieszczący
pieszczący
pieszczące
pieszcząca
D. pieszczącego
pieszczącego
pieszczącego
pieszczącego
pieszczącej
C. pieszczącemu
pieszczącemu
pieszczącemu
pieszczącemu
pieszczącej
B. pieszczącego
pieszczącego
pieszczący
pieszczące
pieszczącą
N. pieszczącym
pieszczącym
pieszczącym
pieszczącym
pieszczącą
Ms. pieszczącym
pieszczącym
pieszczącym
pieszczącym
pieszczącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. pieszczący
pieszczący
pieszczące
pieszczące
D. pieszczących
pieszczących
pieszczących
pieszczących
C. pieszczącym
pieszczącym
pieszczącym
pieszczącym
B. pieszczących
pieszczących
pieszczących
pieszczące
N. pieszczącymi
pieszczącymi
pieszczącymi
pieszczącymi
Ms. pieszczących
pieszczących
pieszczących
pieszczących
imiesłów przymiotnikowy bierny: pieszczony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. pieszczony
pieszczony
pieszczony
pieszczone
pieszczona
D. pieszczonego
pieszczonego
pieszczonego
pieszczonego
pieszczonej
C. pieszczonemu
pieszczonemu
pieszczonemu
pieszczonemu
pieszczonej
B. pieszczonego
pieszczonego
pieszczony
pieszczone
pieszczoną
N. pieszczonym
pieszczonym
pieszczonym
pieszczonym
pieszczoną
Ms. pieszczonym
pieszczonym
pieszczonym
pieszczonym
pieszczonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. pieszczeni
pieszczeni
pieszczone
pieszczone
D. pieszczonych
pieszczonych
pieszczonych
pieszczonych
C. pieszczonym
pieszczonym
pieszczonym
pieszczonym
B. pieszczonych
pieszczonych
pieszczonych
pieszczone
N. pieszczonymi
pieszczonymi
pieszczonymi
pieszczonymi
Ms. pieszczonych
pieszczonych
pieszczonych
pieszczonych
-
+ pieścić + CO -
psł. *pěstiti 'kołysać na rękach, nosić na rękach; opiekować się, pielęgnować'
Forma prasłowiańska to czasownik odrzeczownikowy od *pěsta 'piasta koła'; pierwotne znaczenie czasownika to 'trzymać coś tak, jak piasta koło'; w dawnych prymitywnych wozach oś musiała być osadzona w piaście dość luźno. chybotała się w czasie jazdy, stąd wtórne użycie czasownika w znaczeniu 'kołysać (dziecko) na rękach' i dalej 'nosić na rękach, niańczyć, tulić, pielęgnować (małe dziecko); stąd 'okazywać (dziecku) czułość przez noszenie na rękach, tulenie, głaskanie, całowanie'