-
1.
książk. starać się uzasadnić racjonalnymi argumentami swoje odczucia lub wcześniejsze działania albo zachowania -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
słownictwo oceniające
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność intelektualna człowieka
nazwy działań intelektualnych człowieka -
- racjonalizować działania
- próbować racjonalizować
-
Marcin, oczywiście, zaglądał do komputera tylko w najważniejszych sprawach: potrzebne mu były grupy dyskusyjne o programach komputerowych, musiał obejrzeć najnowsze dyski i procesory w sklepach internetowych, sprawdzić pocztę. Racjonalizował swoje zachowanie, podobnie jak wielu innych siecioholików tkwiących z nosem w monitorze.
źródło: NKJP: Wojna o klawiaturę, Glamour, nr 7, 2003
Przygotuj farby, pędzel i dużą kartkę papieru. Na jednej z nich namaluj radość. Nie racjonalizuj, nie zastanawiaj się, czym jest radość.
źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Jak osiągnąć sukces w świecie ducha i materii, 2001
Po latach racjonalizuje podjętą wówczas decyzję, przywołując negatywne wcześniejsze przeżycia - „nie mogłam tego zrobić, bo tylko przez nią cierpiałam; ona sądziła, że ułoży sobie życie z moim mężem; razem z nim mnie biła; gdy chorowałam przez kilka dni nie dała mi jeść”.
źródło: NKJP: Jolanta Grotowska-Leder: Fenomen wielkomiejskiej biedy: od pizodu do underclass, 2002
Albo olewamy związki i poświęcamy się czemuś innemu. Albo godzimy się z zastaną sytuacją i akceptujemy stałego partnera, racjonalizujemy sobie wszystko w głowie i jest git.
źródło: KWJP: Joanna Jędrusik: 50 twarzy Tindera, 2019
Powinny też korzystać z różnych technik, by racjonalizować swoje odczucia i wiedzieć, dlaczego przejawiają się one tak, a nie inaczej.
źródło: NKJP: Henryka Bochniarz, Jacek Santorski: Bądź sobą i wygraj: 10 podpowiedzi dla aktywnej kobiety, 2003
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. racjonalizuję
racjonalizujemy
2 os. racjonalizujesz
racjonalizujecie
3 os. racjonalizuje
racjonalizują
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. racjonalizowałem
+(e)m racjonalizował
racjonalizowałam
+(e)m racjonalizowała
racjonalizowałom
+(e)m racjonalizowało
racjonalizowaliśmy
+(e)śmy racjonalizowali
racjonalizowałyśmy
+(e)śmy racjonalizowały
2 os. racjonalizowałeś
+(e)ś racjonalizował
racjonalizowałaś
+(e)ś racjonalizowała
racjonalizowałoś
+(e)ś racjonalizowało
racjonalizowaliście
+(e)ście racjonalizowali
racjonalizowałyście
+(e)ście racjonalizowały
3 os. racjonalizował
racjonalizowała
racjonalizowało
racjonalizowali
racjonalizowały
bezosobnik: racjonalizowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę racjonalizował
będę racjonalizować
będę racjonalizowała
będę racjonalizować
będę racjonalizowało
będę racjonalizować
będziemy racjonalizowali
będziemy racjonalizować
będziemy racjonalizowały
będziemy racjonalizować
2 os. będziesz racjonalizował
będziesz racjonalizować
będziesz racjonalizowała
będziesz racjonalizować
będziesz racjonalizowało
będziesz racjonalizować
będziecie racjonalizowali
będziecie racjonalizować
będziecie racjonalizowały
będziecie racjonalizować
3 os. będzie racjonalizował
będzie racjonalizować
będzie racjonalizowała
będzie racjonalizować
będzie racjonalizowało
będzie racjonalizować
będą racjonalizowali
będą racjonalizować
będą racjonalizowały
będą racjonalizować
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. racjonalizujmy
2 os. racjonalizuj
racjonalizujcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. racjonalizowałbym
bym racjonalizował
racjonalizowałabym
bym racjonalizowała
racjonalizowałobym
bym racjonalizowało
racjonalizowalibyśmy
byśmy racjonalizowali
racjonalizowałybyśmy
byśmy racjonalizowały
2 os. racjonalizowałbyś
byś racjonalizował
racjonalizowałabyś
byś racjonalizowała
racjonalizowałobyś
byś racjonalizowało
racjonalizowalibyście
byście racjonalizowali
racjonalizowałybyście
byście racjonalizowały
3 os. racjonalizowałby
by racjonalizował
racjonalizowałaby
by racjonalizowała
racjonalizowałoby
by racjonalizowało
racjonalizowaliby
by racjonalizowali
racjonalizowałyby
by racjonalizowały
bezosobnik: racjonalizowano by
bezokolicznik: racjonalizować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
racjonalizując
gerundium: racjonalizowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. racjonalizowanie
racjonalizowania
D. racjonalizowania
racjonalizowań
C. racjonalizowaniu
racjonalizowaniom
B. racjonalizowanie
racjonalizowania
N. racjonalizowaniem
racjonalizowaniami
Ms. racjonalizowaniu
racjonalizowaniach
W. racjonalizowanie
racjonalizowania
imiesłów przymiotnikowy czynny: racjonalizujący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. racjonalizujący
racjonalizujący
racjonalizujący
racjonalizujące
racjonalizująca
D. racjonalizującego
racjonalizującego
racjonalizującego
racjonalizującego
racjonalizującej
C. racjonalizującemu
racjonalizującemu
racjonalizującemu
racjonalizującemu
racjonalizującej
B. racjonalizującego
racjonalizującego
racjonalizujący
racjonalizujące
racjonalizującą
N. racjonalizującym
racjonalizującym
racjonalizującym
racjonalizującym
racjonalizującą
Ms. racjonalizującym
racjonalizującym
racjonalizującym
racjonalizującym
racjonalizującej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. racjonalizujący
racjonalizujący
racjonalizujące
racjonalizujące
D. racjonalizujących
racjonalizujących
racjonalizujących
racjonalizujących
C. racjonalizującym
racjonalizującym
racjonalizującym
racjonalizującym
B. racjonalizujących
racjonalizujących
racjonalizujących
racjonalizujące
N. racjonalizującymi
racjonalizującymi
racjonalizującymi
racjonalizującymi
Ms. racjonalizujących
racjonalizujących
racjonalizujących
racjonalizujących
imiesłów przymiotnikowy bierny: racjonalizowany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. racjonalizowany
racjonalizowany
racjonalizowany
racjonalizowane
racjonalizowana
D. racjonalizowanego
racjonalizowanego
racjonalizowanego
racjonalizowanego
racjonalizowanej
C. racjonalizowanemu
racjonalizowanemu
racjonalizowanemu
racjonalizowanemu
racjonalizowanej
B. racjonalizowanego
racjonalizowanego
racjonalizowany
racjonalizowane
racjonalizowaną
N. racjonalizowanym
racjonalizowanym
racjonalizowanym
racjonalizowanym
racjonalizowaną
Ms. racjonalizowanym
racjonalizowanym
racjonalizowanym
racjonalizowanym
racjonalizowanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. racjonalizowani
racjonalizowani
racjonalizowane
racjonalizowane
D. racjonalizowanych
racjonalizowanych
racjonalizowanych
racjonalizowanych
C. racjonalizowanym
racjonalizowanym
racjonalizowanym
racjonalizowanym
B. racjonalizowanych
racjonalizowanych
racjonalizowanych
racjonalizowane
N. racjonalizowanymi
racjonalizowanymi
racjonalizowanymi
racjonalizowanymi
Ms. racjonalizowanych
racjonalizowanych
racjonalizowanych
racjonalizowanych
odpowiednik aspektowy: zracjonalizować
-
+ racjonalizować + (CO) -