zobaczyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

zapoznać się z czymś, patrząc na to

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obejrzeć
oglądnąć

Połączenia

zobaczyć film, mecz, przedstawienie, spektakl
trzeba, warto zobaczyć

Cytaty

	Pierwszą rzeczą, jaką o filmie Eastwooda powinien wiedzieć czytelnik, jest to, iż nie powinien wiedzieć wiele, zanim nie zobaczy go w kinie. źródło: KWSJP: Zdzisław Pietrasik: Kowboj schodzi z konia, Polityka, 2005
	Polska drużyna przebiegnie na Krecie 2,5 km, czyli każdy z uczestników pokona dystans 250 m. Występ ten będziemy mogli zobaczyć w TVP. źródło: KWSJP: Ludzie i wydarzenia, Polityka, 2004
	Teraz liczni czytelnicy pięknej książki Erica Emmanuela Schmitta „Oskar i pani Róża” mogą wreszcie zobaczyć adaptację Piwowskiego w telewizji. źródło: KWSJP: Zdzisław Pietrasik: Dwanaście dni z życia Oskara, Polityka, 2005
	Po kilku latach zatęsknił za rodziną i wrócił do Polski. Nie wysiedział tu długo. - Jak zobaczył ceny w Polsce, stwierdził, że za pieniądze, które zarobił w USA, nie mogą jeszcze żyć na przyzwoitym poziomie. źródło: KWSJP: Beata Zalot: Ja udawałam zakonnicę, mąż kleryka, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 42
	Nikomu nie przychodziło do głowy, że co wieczora stara pani składała Spychale dokładny raport, szczegółowo opowiadając, kto w danym dniu odwiedził lokal. [...] Pewnego dnia wybrał się tam [...], aby zobaczyć, jak funkcjonuje ta instytucja. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zobaczę	zobaczymy
2 os.	zobaczysz	zobaczycie
3 os.	zobaczy	zobaczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zobaczyłem +(e)m zobaczył	zobaczyłam +(e)m zobaczyła	zobaczyłom +(e)m zobaczyło	zobaczyliśmy +(e)śmy zobaczyli	zobaczyłyśmy +(e)śmy zobaczyły
2 os.	zobaczyłeś +(e)ś zobaczył	zobaczyłaś +(e)ś zobaczyła	zobaczyłoś +(e)ś zobaczyło	zobaczyliście +(e)ście zobaczyli	zobaczyłyście +(e)ście zobaczyły
3 os.	zobaczył	zobaczyła	zobaczyło	zobaczyli	zobaczyły

bezosobnik: zobaczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zobaczmy
2 os.	zobacz	zobaczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zobaczyłbym bym zobaczył	zobaczyłabym bym zobaczyła	zobaczyłobym bym zobaczyło	zobaczylibyśmy byśmy zobaczyli	zobaczyłybyśmy byśmy zobaczyły
2 os.	zobaczyłbyś byś zobaczył	zobaczyłabyś byś zobaczyła	zobaczyłobyś byś zobaczyło	zobaczylibyście byście zobaczyli	zobaczyłybyście byście zobaczyły
3 os.	zobaczyłby by zobaczył	zobaczyłaby by zobaczyła	zobaczyłoby by zobaczyło	zobaczyliby by zobaczyli	zobaczyłyby by zobaczyły

bezosobnik: zobaczono by

bezokolicznik: zobaczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zobaczywszy

gerundium: zobaczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zobaczenie	zobaczenia
D.	zobaczenia	zobaczeń
C.	zobaczeniu	zobaczeniom
B.	zobaczenie	zobaczenia
N.	zobaczeniem	zobaczeniami
Ms.	zobaczeniu	zobaczeniach
W.	zobaczenie	zobaczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zobaczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zobaczony	zobaczony	zobaczony	zobaczone	zobaczona
D.	zobaczonego	zobaczonego	zobaczonego	zobaczonego	zobaczonej
C.	zobaczonemu	zobaczonemu	zobaczonemu	zobaczonemu	zobaczonej
B.	zobaczonego	zobaczonego	zobaczony	zobaczone	zobaczoną
N.	zobaczonym	zobaczonym	zobaczonym	zobaczonym	zobaczoną
Ms.	zobaczonym	zobaczonym	zobaczonym	zobaczonym	zobaczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zobaczeni	zobaczeni	zobaczone	zobaczone
D.	zobaczonych	zobaczonych	zobaczonych	zobaczonych
C.	zobaczonym	zobaczonym	zobaczonym	zobaczonym
B.	zobaczonych	zobaczonych	zobaczonych	zobaczone
N.	zobaczonymi	zobaczonymi	zobaczonymi	zobaczonymi
Ms.	zobaczonych	zobaczonych	zobaczonych	zobaczonych

Składnia

Rz_osobowy	+	zobaczyć	+	CO
Rz_osobowy	+	zobaczyć	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

Pochodzenie

Z przedrostkiem z- od daw. ob-aczyć (od XV w.) 'patrząc, zauważyć coś, ujrzeć, spostrzec; dowiedzieć się, przekonać się o czymś, pojąć, zrozumieć'. Podstawą jest czasownik *ačiti 'zobaczyć, widzieć' ze wzdłużeniem rdzennej samogłoski o > a w stosunku do podstawowego rzeczownika oko (zob.).