szacunek - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

szczególne względy i uznanie okazywane komuś lub czemuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

estyma
nabożeństwo
poszanowanie
poważanie
respekt
uszanowanie

Połączenia

duży, głęboki, ogromny, olbrzymi, wielki; szczególny, wyjątkowy; prawdziwy, szczery; należny, należyty; wzajemny; elementarny; społeczny szacunek
szacunek kolegów, mieszkańców, młodzieży, obywateli, społeczeństwa
szacunek dla człowieka, dla kobiet, dla rodziców; dla stanowiska, dla urzędu; dla historii, dla przeszłości; dla konstytucji, dla norm, dla prawa; dla pracy; dla poglądów; dla czyichś dokonań; szacunek do człowieka, do dziewczyny, do klienta, do kobiety, do przeciwnika, do rodziców, do rywala, do żołnierzy; do Boga; do życia; do przyrody, do zwierząt; do kraju, do państwa; do historii, do przeszłości, do tradycji; do pracy, do prawa, do wiedzy; do pieniędzy; szacunek wobec człowieka; wobec prawa, wobec tradycji
szacunek za odwagę
szacunek w grupie, w rodzinie, w społeczeństwie, w jakimś środowisku
szacunek i akceptacja, szacunek i autorytet, szacunek i cześć, szacunek i godność, szacunek i hołd, szacunek i honor, szacunek i miłość, szacunek i odpowiedzialność, szacunek i pamięć, szacunek i podziw, szacunek i pomoc, szacunek i posłuszeństwo, szacunek i powaga, szacunek i poważanie, szacunek i przyjaźń, szacunek i respekt, szacunek i sympatia, szacunek i tolerancja, szacunek i troska, szacunek i uznanie, szacunek i współczucie, szacunek i zaufanie, szacunek i zrozumienie, szacunek i życzliwość
brak, odrobina; dowód, znak; postawa, słowa szacunku
prawo do szacunku
apel o szacunek
godny; pełen szacunku
szacunek należy się
domagać się, wymagać; nabrać/nabierać, uczyć się szacunku
budzić, wzbudzać; mieć, odzyskać, stracić, tracić, zachować, zdobyć, zyskać; oddać, okazywać, wyrazić, żywić; nakazywać szacunek
darzyć kogoś; cieszyć się; otoczony szacunkiem
zasługiwać na szacunek
odnosić się do kogoś; mówić, rzec, zwracać się do kogoś; skłonić się, ukłonić się; traktowany z szacunkiem

Cytaty

	Wichern niejednokrotnie kierował do wychowawców [...] uwagi, że każde dziecko należy darzyć szacunkiem i traktować jak świętość, ponieważ jest ono domem Boga [...]. źródło: NKJP: Danuta Urbaniak-Zając: Pedagogika społeczna w Niemczech: stanowiska teoretyczne i problemy praktyki, 2003
	Tyle babci zawdzięczasz - dodała karcąco. - Chyba możesz okazać jej trochę szacunku. źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998
	Był człowiekiem energicznym, ale opanowanym. Miał zdolność podejmowania decyzji w taki sposób, że ludzie bez trudu je akceptowali [...]. Głównie tym cechom, oraz szacunkowi, jakim się cieszył od lat, zawdzięczał stanowisko wójta. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996
	[...] ja dla nauki zawsze wielki mam szacunek i moja sprawa bardzo jest mała wobec naukowych osiągnięć [...]. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Apelacja, 1968
	Powstanie wzbudziło wielki szacunek i setki rodzin siedziały przy wydobytych ze schowków radioodbiornikach, aby słuchać komunikatów BBC o przebiegu walk w stolicy. źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	szacunek	szacunki
D.	szacunku	szacunków
C.	szacunkowi	szacunkom
B.	szacunek	szacunki
N.	szacunkiem	szacunkami
Ms.	szacunku	szacunkach
W.	szacunku	szacunki

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

+	szacunek	+	(dla KOGO/CZEGO)
+	szacunek	+	(do KOGO/CZEGO)
+	szacunek	+	(wobec KOGO/CZEGO)

Pochodzenie

śr.-w.-niem. schatzunge / schetzunge 'szacowanie, ocena'

Por. niem. Schatzung 'szacowanie, ocena; poważanie'