Jak korzystać ze słownika?

żeby

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. chcę, żeby

  • Definicja

    1.

    wprowadza zdanie podrzędne, w którym mówi się o tym, czego chce osoba, o której mowa w zdaniu nadrzędnym
  • Warianty
    • książk. iżby
  • Kategoria znaczeniowa

    wykładnik woli

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  ażeby
    (quasi)synonimy:  aby
    by
  • Cytaty

    Marzyła o tym, żeby plastyk nadzorujący produkcję pozwolił jej na odrobinę własnej inwencji.

    źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 2002

    Nie chciałbym jednak, żebyś czuł się taki opuszczony.

    źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1997

    Piszę podanie, żeby mnie przenieśli do Gołąbeczki.

    źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1995

    Potem Anna poczuła nieprzepartą ochotę, żeby choć na dwa tygodnie uciec od przenikliwego, wilgotnego zimna.

    źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997

    - A kto się buntował, kiedy prosiłem, żebyście zajrzeli przez okno?

    źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

    Z apelu do wydawców wynika wyraźnie, iż fani chcieliby, iżby to ktoś inny podjął się szlachetnego zadania wydawania w Polsce Warhammera.

    źródło: NKJP: Esensja nr 08, 2009-10-12
  • Odmiana

    część mowy: włącznik

  • Składnia
    _: Zd.Nadrz., żeby _: Zd.Podrz.
    Zd.Nadrz.: Cz., Przym., Rz. wolitywny
    Zd.Podrz.: Cz. cz. przesz., bezok., bezosob.
    aglutynacja: w zdaniach z Cz. cz. przesz.: obligatoryjna:  żebym ,  żebyś ,  żebyśmy ,  żebyście 
    korelat: fakultatywny:  to 
    szyk: obligatoryjna antepozycja względem Zd.Podrz., zmienny względem Zd.Nadrz.
  • Pochodzenie

    Złożenie  że  (< psł. *jьže 'który') oraz - by  (zob.)