żeby

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

3. robię po to, żeby

  • 3.

    wprowadza zdanie podrzędne, które wskazuje na cel tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym, który chce się przez daną czynność osiągnąć
  • wykładnik celu

  • synonimy:  ażeby
    (quasi)synonimy:  aby
    by
  • Czy medytujesz w pozycji siedzącej, żeby zgłębić istotę zen, czy po to, żeby zostać 'buddą'?

    źródło: NKJP: Agnieszka Kozyra: Filozofia zen, 2004

    Żeby zapomnieć o Dominice, pojechałem na wakacje do jakiegoś strasznie nudnego miejsca nad Bugiem.

    źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999

    – I po co mnie ten twój Kola ratował? – spytał w nagłym porywie. – Żebym teraz był zabawką, marionetką na pokaz!

    źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

    […] ruszył chwiejnym krokiem w stronę Alicji, żeby się z nią przywitać.

    źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

    Milva oparła się barkiem o pień sosny, zaczęła wspominać. Ot tak, żeby zabić czas.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

    W teatrze dziejów żelazna kurtyna podniosła się nie po to, iżby scena międzynarodowa pozostała pusta albo - jak dawniej - spetryfikowana

    źródło: NKJP: Krzysztof Skubiszewski, Gazeta Wyborcza, 1995-04-14

  • część mowy: włącznik

  • _: Zd.Nadrz., żeby _: Zd.Podrz.
    Zd.Nadrz.: Cz. - czynności zamierzone[/sub]
    Zd.Podrz.: Cz. cz. przesz., bezok.
    aglutynacja: w zdaniach z Cz. cz. przesz. obligatoryjna:  żebym ,  żebyś ,  żebyśmy ,  żebyście 
    korelat: fakultatywny:  po to 
    ograniczenia zakresu użycia:
    Zd.Podrz.: Cz. t. przyp., Cz. cz. teraźn., cz. przysz.
    szyk: obligatoryjna antepozycja względem Zd.Podrz., zmienny względem Zd.Nadrz.
  • Złożenie  że  (< psł. *jьže 'który') oraz - by  (zob.)