Jak korzystać ze słownika?

żeby

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

4. trzeba zrobić, żeby

  • Definicja

    4.

    wprowadza zdanie podrzędne, w którym mowa jest o tym, czego warunek stanowi to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym
  • Warianty
    • książk. iżby
  • Kategoria znaczeniowa

    wykładnik możliwości

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  ażeby
    (quasi)synonimy:  aby
    by
  • Cytaty

    Chcąc kogoś skazać, trzeba porządnie się napocić, żeby mu winę naprawdę udowodnić [...].

    źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Zniewolony umysł, 1985

    58 km Frydman. Znów, żeby zwiedzić miejscowość, trzeba zjechać w lewo od głównej drogi.

    źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry. Przewodnik, 1995

    Akcja, żeby była skuteczna, odbywać się musi pod znakiem naszej inicjatywy […].

    źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995

    - Po co od razu tak tragicznie? Wystarczy, żebyś przestał martwić się o zasady.

    źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1964

    Żeby zrozumieć dobrze myśl Adolfa Bocheńskiego, warto zwrócić uwagę na historyczny kontekst, w jakim się pojawiła.

    źródło: NKJP: Kazimierz Michał Ujazdowski: Żywotność konserwatyzmu. Idee polityczne Adolfa Bocheńskiego, 2005

    [...] iżby poruszać się do przodu trzeba przyjąć coś za pewnik.

    źródło: NKJP: Internet
  • Odmiana

    część mowy: włącznik

  • Składnia
    _: Zd.Nadrz., żeby _: Zd.Podrz.
    Zd.Nadrz.: Cz. modalny
    Zd.Podrz.: Cz. bezok.
    aglutynacja: w zdaniach z Cz. cz. przesz. obligatoryjna:  żebym ,  żebyś ,  żebyśmy ,  żebyście 
    korelat: fakultatywny: do tego ,  po to 
    szyk: obligatoryjna antepozycja względem Zd.Podrz., zmienny względem Zd.Nadrz.
  • Pochodzenie

    Złożenie  że  (< psł. *jьže 'który') oraz - by  (zob.)