Jak korzystać ze słownika?

żeby

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

5. zrób tak, żeby

  • Definicja

    5.

    wprowadza zdanie podrzędne, w którym mówi się o sposobie osiągnięcia tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym, co chce się, by miało miejsce
  • Warianty
    • książk. iżby
  • Kategoria znaczeniowa

    wykładnik sposobu

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  ażeby
    (quasi)synonimy:  aby
    by
  • Cytaty

    Staraj się tak żyć, żeby Twoje zalety ukazały się w pełnym blasku, a wady Ci nie przeszkadzały.

    źródło: NKJP: Henryka Bochniarz, Jacek Santorski: Bądź sobą i wygraj. 10 podpowiedzi dla aktywnej kobiety, 2003

    Na odchodnym doradził swym gościom, którędy mają iść, żeby nie natknąć się na żandarmów.

    źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995

    Wyjęłam puszkę, chwilę pomachałam rękoma, że niby tak się zachwycam, przesłałam jej całuska i schowałam pod łopiany, ale w taki sposób, żeby Piotrunio i Stefanek łatwo ją odnaleźli.

    źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów. Księga intryg, 1999

    Równie dobrze ktoś mógł wyjąć jego kurtkę z szafy, włożyć nóż do kieszeni i podrzucić tak, żebyście znaleźli.

    źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997

    [...] zamaszystym ruchem zrzuciłem z siebie skórę jaguara tudzież surdut kapitański i kazałem Arnakowi złożyć je tak, iżby tworzyły stos, na którym wygodnie siadłem.

    źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957
  • Odmiana

    część mowy: włącznik

  • Składnia
    _: Zd.Nadrz., żeby _: Zd.Podrz.
    Zd.Podrz.: Cz. cz. przesz., bezok.
    aglutynacja: w zdaniach z Cz. cz. przesz. obligatoryjna:  żebym ,  żebyś ,  żebyśmy ,  żebyście 
    korelat: fakultatywny: tak 
    szyk: obligatoryjna antepozycja względem Zd.Podrz., zmienny względem Zd.Nadrz.
  • Pochodzenie

    Złożenie  że  (< psł. *jьže 'który') oraz - by  (zob.)