Jak korzystać ze słownika?

żeby

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

6. za mały, żeby

  • Definicja

    6.

    wprowadza zdanie podrzędne, w którym mówi się o tym, czego zaistnienie jest zależne od stopnia tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym
  • Warianty
    • książk. iżby
  • Kategoria znaczeniowa

    wykładnik warunku

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  ażeby
    (quasi)synonimy:  aby
    by
  • Cytaty

    Tu nie ma miejsca, tu zawsze przecież za tłoczno, za ciasno, żeby się wyrwać, i obcych pełno.

    źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

    No, a ja byłem za głupi, żeby to należycie ocenić i docenić.

    źródło: NKJP: Barbara Ziembicka: Najprostszą drogą. Rozmowy z artystami, 1998

    One też mnie znają i kiedy się do nich zbliżam, nie mając dość sił, żeby się podnieść - spoglądają na mnie oczami przeraźliwie smutnymi.

    źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Teraz na ciebie zagłada, 1976

    Ja wiem dostatecznie dużo, żeby już nigdy nie sięgać po pióro.

    źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Nowy świat i okolice, 1990

    Zakupy muszą być na tyle duże, żeby uprawniały do co najmniej 10% głosów na zgromadzeniu akcjonariuszy (udziałowców) oraz na tyle małe, żeby nie przekraczały 1 mln ECU.

    źródło: NKJP: Bogusław Pietrzak, Zbigniew Polański (red.): System finansowy w Polsce, 1997

    Pastuszek wyrósł na mędrca, a że dla siebie nic nie pragnął, jeno chciał żyć dla drugich, udał się w świat, w miasta i wioski, i naprawiał ludzi. Siły jednak za mało posiadał, a życie za krótkie, iżby wszystkiego dokonał

    źródło: NKJP: Klechdy domowe, 1960
  • Odmiana

    część mowy: włącznik

  • Składnia
    _: Zd.Nadrz., żeby _: Zd.Podrz.
    Zd.Nadrz.: operator gradacji - wykładnik stopnia
    aglutynacja: w zdaniach z Cz. cz. przesz. obligatoryjna:  żebym ,  żebyś ,  żebyśmy ,  żebyście 
    korelat: fakultatywny:  do tego ,  na to 
    szyk: stały: antepozycja względem wprowadzanego zdania
  • Pochodzenie

    Złożenie  że  (< psł. *jьže 'który') oraz - by  (zob.)