Jak korzystać ze słownika?

by

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. chcę, by

  • Definicja

    1.

    wprowadza zdanie podrzędne, w którym mówi się o tym, co chciałaby żeby miało miejsce osoba, o której mowa w zdaniu nadrzędnym
  • Kategoria znaczeniowa

    wykładnik woli

  • Relacje znaczeniowe
    (quasi)synonimy:  aby
    ażeby
    żeby
  • Cytaty

    Ja na przykład życzę sobie, by telefonować do mnie tylko między siódmą a dwudziestą, ktoś inny pozwala na to od południa do północy.

    źródło: NKJP: Maria Król-Fijewska: Stanowczo, łagodnie, bez lęku, 1996

    Elizawieta Siemionowna przybiegła strasznie poruszona, bo właśnie wezwali ją na Łubiankę do NKWD i powiedzieli, że Regina Lwowna wyraziła chęć, by ona wzięła Jowankę na wychowanie.

    źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997

    Wydawało się, sam Bóg chce, by nastanie nowego porządku poprzedziła zagłada starego.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

    Aurelia milczała. Nie mogłaby mu przecież powiedzieć, dlaczego za nic nie chce, by ją zobaczono w tej śmiesznej peruce z okien na czwartym piętrze.

    źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

    Jak widzisz, nie chcę, byś miała jakiekolwiek nieprzyjemności.

    źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
  • Odmiana

    część mowy: włącznik

  • Składnia
    _: Zd.Nadrz., by _: Zd.Podrz.
    Zd.Nadrz.: Cz., Przym., Rz. wolitywny
    Zd.Podrz.: Cz. cz. przesz., bezok., bezosob.
    aglutynacja: w zdaniach z Cz. cz. przesz. obligatoryjna:  bym ,  byś ,  byśmy ,  byście 
    korelat: fakultatywny:  to 
    szyk: obligatoryjna antepozycja względem Zd.Podrz, zmienny względem Zd.Nadrz.
  • Pochodzenie

    psł. *by

    Pierwotnie forma 3 osoby liczby pojedynczej aorystu od czasownika *byti (zob.  być ), używana wtórnie w funkcji spójnika.