iskrzyć się - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

książk. być przepełnionym tym, co pozytywnie wyróżnia dany tekst lub inną wypowiedź na tle innych

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

słownictwo oceniające

„Ferdydurke” Witolda Gombrowicza z 1937 roku, jak mało która powieść weszła do naszego myślenia i języka, z całą swą przewrotnością intelektualną, ironią, iskrzącymi się od humoru dialogami, żywością i bujnością.

źródło: NKJP: (MAW): Ferdydurke, Trybuna Śląska, 2002-10-12

Już same tytuły jej poradników są pesymistyczne, choć w środku tekst pragnie iskrzyć się od dowcipów.

źródło: NKJP: Helena Zaworska, Marcin Piasecki: O bestsellerach lata, poradnikach Joanny Chmielewskiej „Jak wytrzymać z mężczyzną?” oraz ..., Gazeta Wyborcza, 1996-08-14

Nie zawadzi jednak pamiętać o przestrodze, zawartej w Księdze: „Przyjaciele są jak ptaki przelotne. Odlatują z nastaniem złych pogód”. Lepiej poznawać ich z drugiej ręki, z relacji pamiętnikarskich, złoconych wspomnieniem. Wtedy wycisza się codzienność - sytuacje nabierają dramatyzmu, rozmowy iskrzą się pointami, banał życia destyluje się w poezję.

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Sztuczka zupełnie niemożliwa, Polityka, 2002-05-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	iskrzę się	iskrzymy się
2 os.	iskrzysz się	iskrzycie się
3 os.	iskrzy się	iskrzą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iskrzyłem się +(e)m się iskrzył	iskrzyłam się +(e)m się iskrzyła	iskrzyłom się +(e)m się iskrzyło	iskrzyliśmy się +(e)śmy się iskrzyli	iskrzyłyśmy się +(e)śmy się iskrzyły
2 os.	iskrzyłeś się +(e)ś się iskrzył	iskrzyłaś się +(e)ś się iskrzyła	iskrzyłoś się +(e)ś się iskrzyło	iskrzyliście się +(e)ście się iskrzyli	iskrzyłyście się +(e)ście się iskrzyły
3 os.	iskrzył się	iskrzyła się	iskrzyło się	iskrzyli się	iskrzyły się

bezosobnik: iskrzono się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się iskrzył będę się iskrzyć	będę się iskrzyła będę się iskrzyć	będę się iskrzyło będę się iskrzyć	będziemy się iskrzyli będziemy się iskrzyć	będziemy się iskrzyły będziemy się iskrzyć
2 os.	będziesz się iskrzył będziesz się iskrzyć	będziesz się iskrzyła będziesz się iskrzyć	będziesz się iskrzyło będziesz się iskrzyć	będziecie się iskrzyli będziecie się iskrzyć	będziecie się iskrzyły będziecie się iskrzyć
3 os.	będzie się iskrzył będzie się iskrzyć	będzie się iskrzyła będzie się iskrzyć	będzie się iskrzyło będzie się iskrzyć	będą się iskrzyli będą się iskrzyć	będą się iskrzyły będą się iskrzyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		iskrzyjmy się
2 os.	iskrzyj się	iskrzyjcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iskrzyłbym się bym się iskrzył	iskrzyłabym się bym się iskrzyła	iskrzyłobym się bym się iskrzyło	iskrzylibyśmy się byśmy się iskrzyli	iskrzyłybyśmy się byśmy się iskrzyły
2 os.	iskrzyłbyś się byś się iskrzył	iskrzyłabyś się byś się iskrzyła	iskrzyłobyś się byś się iskrzyło	iskrzylibyście się byście się iskrzyli	iskrzyłybyście się byście się iskrzyły
3 os.	iskrzyłby się by się iskrzył	iskrzyłaby się by się iskrzyła	iskrzyłoby się by się iskrzyło	iskrzyliby się by się iskrzyli	iskrzyłyby się by się iskrzyły

bezosobnik: iskrzono by się

bezokolicznik: iskrzyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

iskrząc się

gerundium: iskrzenie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	iskrzenie się	iskrzenia się
D.	iskrzenia się	iskrzeń się
C.	iskrzeniu się	iskrzeniom się
B.	iskrzenie się	iskrzenia się
N.	iskrzeniem się	iskrzeniami się
Ms.	iskrzeniu się	iskrzeniach się
W.	iskrzenie się	iskrzenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: iskrzący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iskrzący się	iskrzący się	iskrzący się	iskrzące się	iskrząca się
D.	iskrzącego się	iskrzącego się	iskrzącego się	iskrzącego się	iskrzącej się
C.	iskrzącemu się	iskrzącemu się	iskrzącemu się	iskrzącemu się	iskrzącej się
B.	iskrzącego się	iskrzącego się	iskrzący się	iskrzące się	iskrzącą się
N.	iskrzącym się	iskrzącym się	iskrzącym się	iskrzącym się	iskrzącą się
Ms.	iskrzącym się	iskrzącym się	iskrzącym się	iskrzącym się	iskrzącej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iskrzący się	iskrzący się	iskrzące się	iskrzące się
D.	iskrzących się	iskrzących się	iskrzących się	iskrzących się
C.	iskrzącym się	iskrzącym się	iskrzącym się	iskrzącym się
B.	iskrzących się	iskrzących się	iskrzących się	iskrzące się
N.	iskrzącymi się	iskrzącymi się	iskrzącymi się	iskrzącymi się
Ms.	iskrzących się	iskrzących się	iskrzących się	iskrzących się

Składnia

	+	iskrzyć się	+	CZYM
	+	iskrzyć się	+	od CZEGO

Pochodzenie

Zob. iskrzyć