kat

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. zawód

  • 1.

    w dawnych czasach osoba zawodowo wykonująca wyroki śmierci, wymierzająca skazańcom kary cielesne lub torturująca przesłuchiwanych
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Prawo i łamanie prawa

    więzienie i kara


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Bieg życia

    śmierć


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Tradycja

    świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

    • miejski; zawodowy kat
    • sędzia i kat
    • oblicze; funkcja, instytucja, zawód; obowiązki; miecz, topór; kaptur; pomocnik kata
    • kat ścinał
    • powieszony, stracony, uduszony, związany przez kata
    • pracować jako kat
  • W dawnych latach, jak zapisał XIX-wieczny varsavianista Kazimierz Władysław Wójcicki, kat ścinał skazanych mieczem na Rynku Starego Miasta, obok pręgierza.

    źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Intymne życie niegdysiejszej Warszawy, 2008

    Obnażony przez kata oskarżony stawał przed sędziami, którzy podejmowali czynności wstępne. Najpierw grozili torturami, potem nakazywali umieszczenie delikwenta w stosownym narzędziu tortur, a gdy to nie pomogło, rozpoczynały się właściwe tortury.

    źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004

    Kardynał Wolsey ripostował, ale poniósł w Stolicy Apostolskiej dyplomatyczną klęskę, co doprowadziło Henryka VIII do nowych ataków wściekłości. Przed mieczem kata uratowała kanclerza naturalna śmierć.

    źródło: NKJP: Jerzy Besala: Hal w szale, Polityka, 2009-05-23

    „Prawda to na Grodzkiej ulicy, kiedyśmy dziecię od złotnika brali, smarowaliśmy klamki także i przed Bernardyny. Trupaśmy dobyli u św. Krzyża, rozłupiwszy głowę, mózg wybraliśmy i masa z tego zrobiona”. Stanisław, przez kata rozciągnięty tak 1-mo, jak 2-do i 3-tio tractus wszystkiemu zaprzeczył.

    źródło: NKJP: None: Służebnicy czarnej śmierci, Dziennik Polski, 1999-09-11

    Jerzy Lubomirski doczekał się sądu sejmowego i skazania na karę śmierci. […] mimo potęgi samego oskarżonego o zdradę stanu i mimo siły jego zwolenników, proces przeprowadzono szybko i sprawnie, a członkowie składu orzekającego nie ugięli się pod wywieraną na nich presją […]. Ale, podobnie jak dzisiaj, skazany nie zamierzał dobrowolnie oddać się w ręce kata.

    źródło: NKJP: Lubomirski i inni: Dziennik Polski, 2003-01-31

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m1

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. kat
    kaci
    ndepr
    katy
    depr
    D. kata
    katów
    C. katowi
    katu
    katom
    B. kata
    katów
    N. katem
    katami
    Ms. kacie
    katach
    W. kacie
    kaci
    ndepr
    katy
    depr
  • zach. psł. *katъ