-
4.
strzelać serią lub rozrzucać coś dookoła -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Wojsko i wojna
broń -
- siać iskry, pociski
- siać granatami, kulami, pociskami
- siać z cekaemu, z karabinu
-
Żołnierz, który sieje dookoła nerwowymi seriami, chcąc już tylko drogo sprzedać życie, jest dużo mniej efektywny od walczącego w zespole.
źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
Wtedy z przeciwległego brzegu załomotał bren. Siał serią nisko po listowiu i kulki szeleściły jak krople grubego deszczu.
źródło: KWSJP: Tadeusz Klimaszewski: Febra, 1967
Panom mniej obeznanym z zagadnieniem wyjaśnię, że to świństwo oprócz ładunku wybuchowego zawiera dużą ilość stalowych kulek. Odpalona bomba skacze na wysokość mniej więcej metra i eksploduje, siejąc nimi na sporą odległość.
źródło: KWSJP: Joanna Szymczyk: Ewa i złoty kot, 2004
Buczały daleko zawodzące sygnały pociągów, zgrzytał gdzieś roboczy wóz tramwajowy, siejąc niebieskie iskry.
źródło: KWSJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951
Potrząsała głową, siejąc wkoło mokre bryzgi. Otrząsała każdą łapę osobno, jak zmoczony kot.
źródło: KWSJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. sieję
siejemy
2 os. siejesz
siejecie
3 os. sieje
sieją
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. siałem
+(e)m siał
siałam
+(e)m siała
siałom
+(e)m siało
sialiśmy
+(e)śmy siali
rzadziej sieliśmy
rzadziej +(e)śmy sieli
siałyśmy
+(e)śmy siały
2 os. siałeś
+(e)ś siał
siałaś
+(e)ś siała
siałoś
+(e)ś siało
sialiście
+(e)ście siali
rzadziej sieliście
rzadziej +(e)ście sieli
siałyście
+(e)ście siały
3 os. siał
siała
siało
siali
rzadziej sieli
siały
bezosobnik: siano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę siał
będę siać
będę siała
będę siać
będę siało
będę siać
będziemy siali
będziemy siać
rzadziej będziemy sieli
będziemy siały
będziemy siać
2 os. będziesz siał
będziesz siać
będziesz siała
będziesz siać
będziesz siało
będziesz siać
będziecie siali
będziecie siać
rzadziej będziecie sieli
będziecie siały
będziecie siać
3 os. będzie siał
będzie siać
będzie siała
będzie siać
będzie siało
będzie siać
będą siali
będą siać
rzadziej będą sieli
będą siały
będą siać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. siejmy
2 os. siej
siejcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. siałbym
bym siał
siałabym
bym siała
siałobym
bym siało
sialibyśmy
byśmy siali
rzadziej sielibyśmy
rzadziej byśmy sieli
siałybyśmy
byśmy siały
2 os. siałbyś
byś siał
siałabyś
byś siała
siałobyś
byś siało
sialibyście
byście siali
rzadziej sielibyście
rzadziej byście sieli
siałybyście
byście siały
3 os. siałby
by siał
siałaby
by siała
siałoby
by siało
sialiby
by siali
rzadziej sieliby
rzadziej by sieli
siałyby
by siały
bezosobnik: siano by
bezokolicznik: siać
imiesłów przysłówkowy współczesny: siejąc
gerundium: sianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. sianie
siania
D. siania
siań
C. sianiu
sianiom
B. sianie
siania
N. sianiem
sianiami
Ms. sianiu
sianiach
W. sianie
siania
imiesłów przymiotnikowy czynny: siejący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. siejący
siejący
siejący
siejące
siejąca
D. siejącego
siejącego
siejącego
siejącego
siejącej
C. siejącemu
siejącemu
siejącemu
siejącemu
siejącej
B. siejącego
siejącego
siejący
siejące
siejącą
N. siejącym
siejącym
siejącym
siejącym
siejącą
Ms. siejącym
siejącym
siejącym
siejącym
siejącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. siejący
siejący
siejące
siejące
D. siejących
siejących
siejących
siejących
C. siejącym
siejącym
siejącym
siejącym
B. siejących
siejących
siejących
siejące
N. siejącymi
siejącymi
siejącymi
siejącymi
Ms. siejących
siejących
siejących
siejących
imiesłów przymiotnikowy bierny: siany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. siany
siany
siany
siane
siana
D. sianego
sianego
sianego
sianego
sianej
C. sianemu
sianemu
sianemu
sianemu
sianej
B. sianego
sianego
siany
siane
sianą
N. sianym
sianym
sianym
sianym
sianą
Ms. sianym
sianym
sianym
sianym
sianej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. siani
siani
siane
siane
D. sianych
sianych
sianych
sianych
C. sianym
sianym
sianym
sianym
B. sianych
sianych
sianych
siane
N. sianymi
sianymi
sianymi
sianymi
Ms. sianych
sianych
sianych
sianych
-
+ siać + CO+ siać + CZYM -
psł. *sěti, *sějǫ 'rzucać, sypać ziarna w odpowiednio przygotowaną ziemię, siać'; 'rozsiewać', (skąd przenośnie): 'rozrzucać dookoła; miotać'
< pie. *se- 'siać'.
Wtórny psł. bezokolicznik *sějati oparty został na temacie czasu teraźniejszego *sějǫ (pol. sieję).