Jak korzystać ze słownika?

strzelić

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

3. z bata

  • Definicja

    3.

    spowodować powstanie odgłosu podobnego do dźwięku towarzyszącego wyrzuceniu pocisku z broni palnej
  • Wymowa

    [stszelić] lub pot. [sczszelić], lub pot. [szczszelić]

  • Kwalifikacja tematyczna

    KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    dźwięki

  • Połączenia
    • strzelić batem, drzwiami, palcami
    • strzelić z bata
  • Cytaty

    Niespodziewanie strzelił palcami.

    źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948

    Woźnica strzelił z bata i furmanka powoli ruszyła przed siebie.

    źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

    Zrzucił woźnicę, strzelił batem.

    źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

    Przebudziłam się, bo ktoś zbiegał szybko po schodach z góry, a później strzelił drzwiami.

    źródło: NKJP: (MIGA): Zamordował rodziców, Dziennik Polski, 2001-12-22

  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. strzelę
    		 strzelimy
    2 os. strzelisz
    		 strzelicie
    3 os. strzeli
    		 strzelą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. strzeliłem
    +(e)m strzelił
    		 strzeliłam
    +(e)m strzeliła
    		 strzeliłom
    +(e)m strzeliło
    		 strzeliliśmy
    +(e)śmy strzelili
    		 strzeliłyśmy
    +(e)śmy strzeliły
    2 os. strzeliłeś
    +(e)ś strzelił
    		 strzeliłaś
    +(e)ś strzeliła
    		 strzeliłoś
    +(e)ś strzeliło
    		 strzeliliście
    +(e)ście strzelili
    		 strzeliłyście
    +(e)ście strzeliły
    3 os. strzelił
    		 strzeliła
    		 strzeliło
    		 strzelili
    		 strzeliły

    bezosobnik: strzelono

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. strzelmy
    2 os. strzel
    		 strzelcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. strzeliłbym
    bym strzelił
    		 strzeliłabym
    bym strzeliła
    		 strzeliłobym
    bym strzeliło
    		 strzelilibyśmy
    byśmy strzelili
    		 strzeliłybyśmy
    byśmy strzeliły
    2 os. strzeliłbyś
    byś strzelił
    		 strzeliłabyś
    byś strzeliła
    		 strzeliłobyś
    byś strzeliło
    		 strzelilibyście
    byście strzelili
    		 strzeliłybyście
    byście strzeliły
    3 os. strzeliłby
    by strzelił
    		 strzeliłaby
    by strzeliła
    		 strzeliłoby
    by strzeliło
    		 strzeliliby
    by strzelili
    		 strzeliłyby
    by strzeliły

    bezosobnik: strzelono by

    bezokolicznik: strzelić

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: strzeliwszy

    gerundium: strzelenie

    odpowiednik aspektowy: strzelać

  • Składnia
    bez ograniczeń + strzelić +
    (CZYM)
    bez ograniczeń + strzelić +
    (Z CZEGO)
  • Pochodzenie

    psł. *strěliti 'wypuścić strzałę z łuku, z kuszy'

    Czasownik odrzeczownikowy od psł. *strěla (zob. strzała).
    Pierwotne znaczenie odnosiło się wyłącznie do wypuszczania strzał. Z biegiem czasu i rozwojem myśli technicznej pojawiły się znaczenia wtórne odnoszące się do wystrzeliwania pocisków z broni palnej, wydawania odgłosu przypominającego strzelanie z broni palnej oraz metaforyczne - określające każde uderzenie, któremu towarzyszy trzask, wybuch, wyrzut, wzrost (ruch ku górze) i inne.