-
6.
pot. pęknąć -
[stszelić] lub pot. [sczszelić], lub pot. [szczszelić]
-
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
stan skupienia, trwałość materii -
synonimy: pęknąć
-
- guma strzeliła, opony, struny strzeliły
-
Na początku finałowego seta Samprasowi strzeliły struny w rakiecie i był to dla niego zły znak.
źródło: NKJP: Tomasz Surdel: Tenis. US Open, Gazeta Wyborcza, 1997-09-03
Tylne opony strzeliły już następnego dnia po wyjechaniu z komisu.
źródło: NKJP: (MPA): Samochodowe mataczenie, Dziennik Polski, 2003-07-07
- Aha, mogła jeszcze strzelić guma.
- Gumy były całe - wtrącił kapitan.źródło: NKJP: Janusz Płoński: Góralskie tango, 1978
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. strzelę
strzelimy
2 os. strzelisz
strzelicie
3 os. strzeli
strzelą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. strzeliłem
+(e)m strzelił
strzeliłam
+(e)m strzeliła
strzeliłom
+(e)m strzeliło
strzeliliśmy
+(e)śmy strzelili
strzeliłyśmy
+(e)śmy strzeliły
2 os. strzeliłeś
+(e)ś strzelił
strzeliłaś
+(e)ś strzeliła
strzeliłoś
+(e)ś strzeliło
strzeliliście
+(e)ście strzelili
strzeliłyście
+(e)ście strzeliły
3 os. strzelił
strzeliła
strzeliło
strzelili
strzeliły
bezosobnik: strzelono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. strzelmy
2 os. strzel
strzelcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. strzeliłbym
bym strzelił
strzeliłabym
bym strzeliła
strzeliłobym
bym strzeliło
strzelilibyśmy
byśmy strzelili
strzeliłybyśmy
byśmy strzeliły
2 os. strzeliłbyś
byś strzelił
strzeliłabyś
byś strzeliła
strzeliłobyś
byś strzeliło
strzelilibyście
byście strzelili
strzeliłybyście
byście strzeliły
3 os. strzeliłby
by strzelił
strzeliłaby
by strzeliła
strzeliłoby
by strzeliło
strzeliliby
by strzelili
strzeliłyby
by strzeliły
bezosobnik: strzelono by
bezokolicznik: strzelić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: strzeliwszy
gerundium: strzelenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. strzelenie
strzelenia
D. strzelenia
strzeleń
C. strzeleniu
strzeleniom
B. strzelenie
strzelenia
N. strzeleniem
strzeleniami
Ms. strzeleniu
strzeleniach
W. strzelenie
strzelenia
odpowiednik aspektowy: strzelać
-
psł. *strěliti 'wypuścić strzałę z łuku, z kuszy'
Czasownik odrzeczownikowy od psł. *strěla (zob. strzała).
Pierwotne znaczenie odnosiło się wyłącznie do wypuszczania strzał. Z biegiem czasu i rozwojem myśli technicznej pojawiły się znaczenia wtórne odnoszące się do wystrzeliwania pocisków z broni palnej, wydawania odgłosu przypominającego strzelanie z broni palnej oraz metaforyczne - określające każde uderzenie, któremu towarzyszy trzask, wybuch, wyrzut, wzrost (ruch ku górze) i inne.