-
9.
książk. gwałtownie przemieścić się w górę -
[stszelić] lub pot. [sczszelić], lub pot. [szczszelić]
-
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
ruch i spoczynek
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości przestrzeni
kierunek -
synonimy: wystrzelić
hiperonimy: przemieścić się
-
- ogień, płomień strzelił; iskry strzeliły
- strzelić w górę, w niebo
-
Płomień strzelił w górę. Blady, przezroczysty, nie miał już tej nocnej gęstości.
źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1996
Spojrzał na karton papierów, z którego strzeliły iskry.
źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996
Za oknem strzeliły w górę kolorowe race.
źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002
Strzeliły w górę automatyczne drabinki, po których jak małpy zaczęli wdrapywać się piraci.
źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. strzelę
strzelimy
2 os. strzelisz
strzelicie
3 os. strzeli
strzelą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. strzeliłem
+(e)m strzelił
strzeliłam
+(e)m strzeliła
strzeliłom
+(e)m strzeliło
strzeliliśmy
+(e)śmy strzelili
strzeliłyśmy
+(e)śmy strzeliły
2 os. strzeliłeś
+(e)ś strzelił
strzeliłaś
+(e)ś strzeliła
strzeliłoś
+(e)ś strzeliło
strzeliliście
+(e)ście strzelili
strzeliłyście
+(e)ście strzeliły
3 os. strzelił
strzeliła
strzeliło
strzelili
strzeliły
bezosobnik: strzelono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. strzelmy
2 os. strzel
strzelcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. strzeliłbym
bym strzelił
strzeliłabym
bym strzeliła
strzeliłobym
bym strzeliło
strzelilibyśmy
byśmy strzelili
strzeliłybyśmy
byśmy strzeliły
2 os. strzeliłbyś
byś strzelił
strzeliłabyś
byś strzeliła
strzeliłobyś
byś strzeliło
strzelilibyście
byście strzelili
strzeliłybyście
byście strzeliły
3 os. strzeliłby
by strzelił
strzeliłaby
by strzeliła
strzeliłoby
by strzeliło
strzeliliby
by strzelili
strzeliłyby
by strzeliły
bezosobnik: strzelono by
bezokolicznik: strzelić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: strzeliwszy
gerundium: strzelenie
liczba pojedyncza liczba mnoga M. strzelenie
strzelenia
D. strzelenia
strzeleń
C. strzeleniu
strzeleniom
B. strzelenie
strzelenia
N. strzeleniem
strzeleniami
Ms. strzeleniu
strzeleniach
W. strzelenie
strzelenia
odpowiednik aspektowy: strzelać
-
+ strzelić + DOKĄD -
psł. *strěliti 'wypuścić strzałę z łuku, z kuszy'
Czasownik odrzeczownikowy od psł. *strěla (zob. strzała).
Pierwotne znaczenie odnosiło się wyłącznie do wypuszczania strzał. Z biegiem czasu i rozwojem myśli technicznej pojawiły się znaczenia wtórne odnoszące się do wystrzeliwania pocisków z broni palnej, wydawania odgłosu przypominającego strzelanie z broni palnej oraz metaforyczne - określające każde uderzenie, któremu towarzyszy trzask, wybuch, wyrzut, wzrost (ruch ku górze) i inne.
-
+ strzelić + DOKĄD