stygnąć - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

stopniowo tracić ciepło i stawać się chłodnym

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

temperatura i ogień

	synonimy:	ostudzać się ostygać studzić się
	antonimy:	grzać się

Połączenia

bigos, herbata, jedzenie, kawa, krochmal, lawa, magma, obiad, piec, potrawa, śniadanie, woda, ziemia, zupa, żar stygnie; parówki, pierogi stygną
stygnąć na stole, na talerzu
stygnąć w filiżance, w garnku, w szklance
stygnąć długo, gwałtownie, powoli, szybko
zaczynać stygnąć
stygnąć i kurczyć się, stygnąć i pachnieć, stygnąć i sztywnieć; rozgrzewać się i stygnąć
czas stygnięcia

Cytaty

	[...] rosół stygł i pokrywał się zmarszczoną, złociście cętkowaną skorupą, a ona nie przychodziła. źródło: KWSJP: Julian Kawalec: Ukraść brata. Oset, 1985
	Leclerc podgrzewał metalowe kulki i obserwował, jak długo stygną. źródło: KWSJP: Stanisław Mrówczyński: Kiedy był początek?, Polityka, 1995, nr 23
	Z lokalu dano mu znać, że w kotłach stygnie. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966
	Pomacał stygnący silnik, nakrył go brezentem i wyszedł przed szopę. źródło: KWSJP: Tadeusz Klimaszewski: Febra, 1967
	Widziałem miliony Hindusów śpiących wprost na jezdniach Delhi, Bombaju, Kalkuty. Kiedy nad ranem stygnął asfalt, dzieci budziły się i płakały z zimna. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Lapidarium I-III, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	stygnę	stygniemy
2 os.	stygniesz	stygniecie
3 os.	stygnie	stygną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stygłem +(e)m stygł	stygłam +(e)m stygła	stygłom +(e)m stygło	stygliśmy +(e)śmy stygli	stygłyśmy +(e)śmy stygły
2 os.	stygłeś +(e)ś stygł	stygłaś +(e)ś stygła	stygłoś +(e)ś stygło	stygliście +(e)ście stygli	stygłyście +(e)ście stygły
3 os.	stygł	stygła	stygło	stygli	stygły

bezosobnik: stygnięto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę stygł będę stygnąć	będę stygła będę stygnąć	będę stygło będę stygnąć	będziemy stygli będziemy stygnąć	będziemy stygły będziemy stygnąć
2 os.	będziesz stygł będziesz stygnąć	będziesz stygła będziesz stygnąć	będziesz stygło będziesz stygnąć	będziecie stygli będziecie stygnąć	będziecie stygły będziecie stygnąć
3 os.	będzie stygł będzie stygnąć	będzie stygła będzie stygnąć	będzie stygło będzie stygnąć	będą stygli będą stygnąć	będą stygły będą stygnąć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		stygnijmy
2 os.	stygnij	stygnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stygłbym bym stygł	stygłabym bym stygła	stygłobym bym stygło	styglibyśmy byśmy stygli	stygłybyśmy byśmy stygły
2 os.	stygłbyś byś stygł	stygłabyś byś stygła	stygłobyś byś stygło	styglibyście byście stygli	stygłybyście byście stygły
3 os.	stygłby by stygł	stygłaby by stygła	stygłoby by stygło	stygliby by stygli	stygłyby by stygły

bezosobnik: stygnięto by

bezokolicznik: stygnąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: stygnąc

gerundium: stygnięcie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stygnięcie	stygnięcia
D.	stygnięcia	stygnięć
C.	stygnięciu	stygnięciom
B.	stygnięcie	stygnięcia
N.	stygnięciem	stygnięciami
Ms.	stygnięciu	stygnięciach
W.	stygnięcie	stygnięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: stygnący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stygnący	stygnący	stygnący	stygnące	stygnąca
D.	stygnącego	stygnącego	stygnącego	stygnącego	stygnącej
C.	stygnącemu	stygnącemu	stygnącemu	stygnącemu	stygnącej
B.	stygnącego	stygnącego	stygnący	stygnące	stygnącą
N.	stygnącym	stygnącym	stygnącym	stygnącym	stygnącą
Ms.	stygnącym	stygnącym	stygnącym	stygnącym	stygnącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stygnący	stygnący	stygnące	stygnące
D.	stygnących	stygnących	stygnących	stygnących
C.	stygnącym	stygnącym	stygnącym	stygnącym
B.	stygnących	stygnących	stygnących	stygnące
N.	stygnącymi	stygnącymi	stygnącymi	stygnącymi
Ms.	stygnących	stygnących	stygnących	stygnących

odpowiednik aspektowy: ostygnąć

Inne uwagi

W 3 os lp m cz. przesz. używa się również formy stygnął

Składnia

Rz_nieżywotny

+

stygnąć

+

Pochodzenie

psł. *stydnǫti, *stydnǫ 'tracąc ciepło stawać się zimnym'

Chronologicznie starsza postać stydnąć (poświadczona od XV w., por. st.pol. o-stydnąć 'wystygnąć, zziębnąć') została w XVIII w. wyparta przez wtórną stygnąć.
Por. studzić , wstyd