rozprzestrzenić się - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

objąć znacznie większy teren lub znacznie większą liczbę osobników

[rospszestszenić sie] lub pot. [rospszesczszenić sie], lub pot. [rospszeszczszenić sie]

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

jakość i intensywność

synonimy:

rozpowszechnić się

bunt, konflikt zbrojny, kryzys, protest, strajk; dym, ogień, pożar; AIDS, HIV, wirus rozprzestrzenił się; choroba, epidemia, grypa, zaraza; wojna rozprzestrzeniła się; bezrobocie, powstanie, zagrożenie rozprzestrzeniło się; bakterie, drobnoustroje rozprzestrzeniły się
rozprzestrzenić się na cały kraj, na całą Polskę, na pobliskie łąki, na sąsiadujące kraje, na świat, na jakieś tereny, na wszystkie kontynenty; na inne komputery, na jakieś urządzenia; na jakimś obszarze, na terenie
rozprzestrzenić się po Europie, po klatce schodowej, po kraju, po mieszkaniu
rozprzestrzenić się w basenie Morza Śródziemnego, w całej dzielnicy, w Europie, w Polsce, w regionie
rozprzestrzenić się wśród ludności, wśród mieszkańców

	Wirusowa epidemia śpiączkowego zapalenia mózgu, która wybuchła w Wiedniu w roku 1917, w ciągu następnych dziesięciu lat rozprzestrzeniła się po całej Europie i sięgnęła poza kontynent, dotykając prawie dziesięciu milionów ludzkich istnień. źródło: NKJP: Anna Bikont: Neurolog w poszukiwaniu ludzkiej duszy, Gazeta Wyborcza, 1997-09-12
	W akcji ratunkowej brały udział cztery zastępy strażaków, którym udało się zapobiec rozprzestrzenieniu się ognia na inne obiekty w gęstej zabudowie. źródło: NKJP: Robert Radczak: Sugerują podpalenie, Gazeta Wrocławska, 2002-11-07
	W październiku 1980 roku we Wrocławiu wybuchł strajk głodowy kolejarzy. Szybko rozprzestrzenił się na całą Polskę. źródło: NKJP: (MAT): Oby sie nie powtórzyło..., Gazeta Wrocławska, 2003-10-20
	Wyniki referendów we Francji i w Holandii pogrążyły Unię w głębokim i przewlekłym kryzysie. Rozprzestrzeniło się zamieszanie i wzrosła niepewność. źródło: NKJP: Jerzy Łukaszewski: O Polsce i Europie bez niedomówień, 2006
	Nie wiadomo, gdzie znajdowało się źródło pandemii. Przypuszcza się, że zabójczy wirus pojawił się w Chinach, skąd rozprzestrzenił się na cały świat. źródło: NKJP: Marcin Rotkiewicz: Zabójcza influenza, Polityka, 2005-10-29

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprzestrzeniłem się +(e)m się rozprzestrzenił	rozprzestrzeniłam się +(e)m się rozprzestrzeniła	rozprzestrzeniłom się +(e)m się rozprzestrzeniło	rozprzestrzeniliśmy się +(e)śmy się rozprzestrzenili	rozprzestrzeniłyśmy się +(e)śmy się rozprzestrzeniły
2 os.	rozprzestrzeniłeś się +(e)ś się rozprzestrzenił	rozprzestrzeniłaś się +(e)ś się rozprzestrzeniła	rozprzestrzeniłoś się +(e)ś się rozprzestrzeniło	rozprzestrzeniliście się +(e)ście się rozprzestrzenili	rozprzestrzeniłyście się +(e)ście się rozprzestrzeniły
3 os.	rozprzestrzenił się	rozprzestrzeniła się	rozprzestrzeniło się	rozprzestrzenili się	rozprzestrzeniły się

bezosobnik: rozprzestrzeniono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozprzestrzeńmy się
2 os.	rozprzestrzeń się	rozprzestrzeńcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprzestrzeniłbym się bym się rozprzestrzenił	rozprzestrzeniłabym się bym się rozprzestrzeniła	rozprzestrzeniłobym się bym się rozprzestrzeniło	rozprzestrzenilibyśmy się byśmy się rozprzestrzenili	rozprzestrzeniłybyśmy się byśmy się rozprzestrzeniły
2 os.	rozprzestrzeniłbyś się byś się rozprzestrzenił	rozprzestrzeniłabyś się byś się rozprzestrzeniła	rozprzestrzeniłobyś się byś się rozprzestrzeniło	rozprzestrzenilibyście się byście się rozprzestrzenili	rozprzestrzeniłybyście się byście się rozprzestrzeniły
3 os.	rozprzestrzeniłby się by się rozprzestrzenił	rozprzestrzeniłaby się by się rozprzestrzeniła	rozprzestrzeniłoby się by się rozprzestrzeniło	rozprzestrzeniliby się by się rozprzestrzenili	rozprzestrzeniłyby się by się rozprzestrzeniły

bezosobnik: rozprzestrzeniono by się

bezokolicznik: rozprzestrzenić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozprzestrzeniwszy się

gerundium: rozprzestrzenienie się

rodzaj gramatyczny: dk

odpowiednik aspektowy: rozprzestrzeniać się

Rz_nieżywotny

+

rozprzestrzenić się

+

(GDZIE)

Zob. przestrzeń