odpoczywać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

przerywać wykonywanie jakichś wyczerpujących czynności, żeby nabrać sił

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Czas wolny

synonimy:

relaksować się
wypoczywać

organizm, koń, pracownik, robotnik, staruszek odpoczywa, zawodnicy, mięśnie, uczniowie odpoczywają
odpoczywać na emeryturze, na łonie natury, na urlopie, nad jeziorem, nad morzem, pod drzewem, przed telewizorem, w ciągu dnia, w cieniu, z kimś
odpoczywać aktywnie, długo, samotnie, zasłużenie
odpoczywać i regenerować siły, odpoczywać i relaksować się, odpoczywać i bawić się, odpoczywać i cieszyć się; jeść, spać i odpoczywać

	Jestem na wakacjach, mogę odpoczywać, nie muszę za niczym gonić. źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007
	Jola jeszcze nie ma planów, ale po całym tygodniu pracy jest tak zmęczona, że będzie po prostu odpoczywać przed telewizorem podczas wideosesji z tym, co straciła podczas tygodnia pracy: seriale, poradniki, ekspertyzy, nowinki, doniesienia. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Zwał, 2004
	Oboje lubią odpoczywać na łonie natury, uwielbiają wycieczki rowerowe i spacery, które traktują jako okazję do pogłębiania wiedzy przyrodniczej. źródło: NKJP: Ewa Halewska: Narcyzy za sukcesy, Nowiny Raciborskie - bezpartyjny magazyn regionalny, 2003-04-16
	Mężczyźni i kobiety, w takich samych lekkich ubraniach żniwiarzy, zwinnie podawali gotowe snopy na oczekujące auta ciężarowe. Gdzieniegdzie, na skraju ścierniska, odpoczywające kobiety karmiły piersią niemowlęta. źródło: NKJP: Bruno Jasieński: Palę Paryż, 1974
	I spał robotnik pożyteczny, odpoczywając po trudach upalnego i pracowitego dnia. źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2004

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpoczywałem +(e)m odpoczywał	odpoczywałam +(e)m odpoczywała	odpoczywałom +(e)m odpoczywało	odpoczywaliśmy +(e)śmy odpoczywali	odpoczywałyśmy +(e)śmy odpoczywały
2 os.	odpoczywałeś +(e)ś odpoczywał	odpoczywałaś +(e)ś odpoczywała	odpoczywałoś +(e)ś odpoczywało	odpoczywaliście +(e)ście odpoczywali	odpoczywałyście +(e)ście odpoczywały
3 os.	odpoczywał	odpoczywała	odpoczywało	odpoczywali	odpoczywały

bezosobnik: odpoczywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę odpoczywał będę odpoczywać	będę odpoczywała będę odpoczywać	będę odpoczywało będę odpoczywać	będziemy odpoczywali będziemy odpoczywać	będziemy odpoczywały będziemy odpoczywać
2 os.	będziesz odpoczywał będziesz odpoczywać	będziesz odpoczywała będziesz odpoczywać	będziesz odpoczywało będziesz odpoczywać	będziecie odpoczywali będziecie odpoczywać	będziecie odpoczywały będziecie odpoczywać
3 os.	będzie odpoczywał będzie odpoczywać	będzie odpoczywała będzie odpoczywać	będzie odpoczywało będzie odpoczywać	będą odpoczywali będą odpoczywać	będą odpoczywały będą odpoczywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odpoczywajmy
2 os.	odpoczywaj	odpoczywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpoczywałbym bym odpoczywał	odpoczywałabym bym odpoczywała	odpoczywałobym bym odpoczywało	odpoczywalibyśmy byśmy odpoczywali	odpoczywałybyśmy byśmy odpoczywały
2 os.	odpoczywałbyś byś odpoczywał	odpoczywałabyś byś odpoczywała	odpoczywałobyś byś odpoczywało	odpoczywalibyście byście odpoczywali	odpoczywałybyście byście odpoczywały
3 os.	odpoczywałby by odpoczywał	odpoczywałaby by odpoczywała	odpoczywałoby by odpoczywało	odpoczywaliby by odpoczywali	odpoczywałyby by odpoczywały

bezosobnik: odpoczywano by

bezokolicznik: odpoczywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: odpoczywając

gerundium: odpoczywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: odpoczywający

odpowiednik aspektowy: odpocząć

Rz_żywotny

+

odpoczywać

+

(po CZYM)

Przedrostkowa (z przedrostkiem od-) forma wtórna z przyrostkiem -yw- od począć ; zob. począć