-
2.
powietrze o bardzo wysokiej temperaturze, odczuwane jako coś nieprzyjemnego -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Pogoda
warunki atmosferyczne
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
temperatura i ogień -
- palący, piekielny, straszliwy; tropikalny; biały żar; żar słoneczny
- żar (południowego) słońca, tropików; ognia, płomieni; pustyni, ziemi; dnia, południa
- żar z nieba; żar leje się
- zmęczony żarem
- biały od żaru
- żar bije (od czegoś/skądś), buchnął/buchał skądś
- czuć żar
- buchnąć/buchać, ziać; płonąć; dyszący, uderzony; palony, spalony, rozgrzany, rozpalony żarem
- chronić, uciec/uciekać; drżeć, popękać od żaru
- chronić, ukryć się przed żarem
-
Zrobiliśmy sobie wakacje i pojechałem z dziewczyną do Syrii. Idziemy po Aleppo w północnej części kraju, jest potwornie gorąco, właśnie wracamy z pięknego meczetu. Respektując miejscowe zwyczaje, ona mimo żaru z nieba zakryła ręce i nałożyła długie, luźne spodnie.
źródło: NKJP: Mateusz Grzesiak: AlphaMale, 2008
Słońce paliło. Oddychało się żarem. Szedłem pocąc się, ogłuszony ruchem, potrącany przez pielgrzymki i turystów, których tysiące kołowało w tej części miasta.
źródło: NKJP: Tadeusz Breza: Urząd, 1960
Noc huczy wokół małego budynku, źle okitowane szybki dźwięczą w oknach i zimno dmie szeroką szparą pod drzwiami, które wychodzą wprost na rzekę. Z drugiej strony żar bucha od czerwonego jak piekło pieca. Nogi mam skostniałe, głowę w ogniach.
źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005
Oto, co pisze doktor medycyny Marek Edelman [...]: „Olbrzymie pożary zamykają często całe ulice. Morze płomieni zalewa domy, podwórza. Z trzaskiem palą się drewniane stropy, sypią się mury. Powietrza nie ma. Jest tylko czarny, gryzący dym i ciężki, parzący żar. Żar bije od rozpalonych murów, od rozgrzanych do czerwoności nie palących się schodów. [...]”
źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977
Nam, którzy nawet latem poszukujemy ciepła słonecznego, trudno nieraz uświadomić sobie, czym jest południowy żar otwartej, suchej, tropikalnej sawanny. Temperatura jest szczególnie wysoka tuż przy gruncie, a szybkość wiatru wzrasta w skali logarytmicznej wraz z rosnącą od niego odległością.
źródło: NKJP: Zenon Mariak: Afrykańskie wypiekanie,Wiedza i Życie, nr 10, 1997
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. żar
żary
D. żaru
żarów
C. żarowi
żarom
B. żar
żary
N. żarem
żarami
Ms. żarze
żarach
W. żarze
żary
Inne uwagi
Zwykle lp
-
psł. *žarъ 'żrzenie się, palenie się bez płomieni' > 'coś rozżarzonego; wysoka temperatura, gorąco'