-
5.
dawna budowla fortyfikacyjna, służąca jako stanowisko dla dział -
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Budownictwo
rodzaje budowli i ich cechy
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Wojsko i wojna
armia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Tradycja
świat dawnych epok i wydarzenia historyczne -
- ufortyfikowana bateria; bateria artyleryjska; oblężnicza; nadbrzeżna
- baterie przeciwnika
- budować, sypać, usypać, wznieść/wznosić baterię
-
Ufortyfikowane baterie oblężnicze wykonywano dla 2-10 dział. Ich podstawowymi elementami osłonowymi […] był wał i rów forteczny.
źródło: NKJP: Ryszard Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1996
To, co dzisiaj określamy jako Fort III, było pierwotnie wybudowane jako […] schron dla piechoty, a tzw. Fort X […] to bateria nadbrzeżna.
źródło: NKJP: Małgorzata Litwin: Toruń w UNESCO, prasa, 2000
Oprócz dwóch fortów na terenie dawnych koszar znajduje się ok. 60 innych budynków (m.in. baterie artyleryjskie oraz ostróg forteczny, ryglujący niegdyś trakt warszawski).
źródło: NKJP: Forty do cywila, Dziennik Polski - Kraków, 2002-04-19
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. bateria
baterie
D. baterii
baterii
neut bateryj
char C. baterii
bateriom
B. baterię
baterie
N. baterią
bateriami
Ms. baterii
bateriach
W. baterio
baterie
-
fr. batterie 'bicie (w bęben); bijatyka; zgrupowanie dział'
Od początkowych znaczeń 'bicie, uderzanie (np. w bęben)' i 'bijatyka' rozwinęło się znaczenie przenośne: 'zgrupowanie dział' (czyli 'to, co służy do walki'), a stąd dalej: 1) przez metonimię: 'jednostka wojskowa', 'rodzaj fortyfikacji'; 2) przez metaforę: 'zestaw jednakowych lub podobnych urządzeń (sprzężonych dla zwiększenia siły działania)' (> bateria u dinozaurów, bateria dla drobiu, bateria ogniw elektrycznych, czyli 'bateria - źródło prądu', bateria wodociągowa) > 'dużo czegoś'.