skarżyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

informować, że ktoś się niewłaściwie zachował, z intencją, że zostanie upomniany lub ukarany

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

donosić

Połączenia

dziecko skarży
skarżyć ojcu, nauczycielowi
skarżyć do matki
skarżyć na kolegę
skarżyć przed wychowawcą
skarżyć często, nagminnie, notorycznie, rzadko
(nie) lubić skarżyć
skarżyć i podlizywać się

Cytaty

	Spojrzał na mnie i aż zamrugał powiekami. - Coś ty z siebie zrobiła? […] Jeżeli się nie umyjesz, powiem mamie. Jest to groźba niezwykła, Jurek nigdy na mnie nie skarży i ja nigdy nie skarżę na Jurka. źródło: KWSJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak ,1976
	Proszę, niech pani nie skarży na mnie lekarzowi - mówi i zamyka drzwi. źródło: NKJP: Czesław Kuriata: Spowiedź pamięci, próba światła, 1985
	Jak mogą mówić tak źle o mnie - zakrywa twarz dłońmi. - Skarżą na mnie do prokuratury, do telewizji, do ministerstwa. A przecież mają i dach, i lekarza, i jedzenie. źródło: NKJP: Monika Piątkowska, Cezary Łazarewicz: Gazeta Wyborcza, 1997-09-10
	Wystarczy, że na podwórku postawię deskę, zaraz sąsiad skarży na mnie, że buduję bez zezwolenia i już mam na głowie urzędników i kontrole. źródło: NKJP: (A.Dik): Pracowity urzędnik, Nowiny Raciborskie, 2005-11-08
	Kobieta dość często dzwoni i skarży na sąsiadów, a to, że nie mają kosza na śmieci, a to, że głośno się zachowują. źródło: NKJP: (ATA): Psia miska, Echo Dnia, 2005-09-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	skarżę	skarżymy
2 os.	skarżysz	skarżycie
3 os.	skarży	skarżą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skarżyłem +(e)m skarżył	skarżyłam +(e)m skarżyła	skarżyłom +(e)m skarżyło	skarżyliśmy +(e)śmy skarżyli	skarżyłyśmy +(e)śmy skarżyły
2 os.	skarżyłeś +(e)ś skarżył	skarżyłaś +(e)ś skarżyła	skarżyłoś +(e)ś skarżyło	skarżyliście +(e)ście skarżyli	skarżyłyście +(e)ście skarżyły
3 os.	skarżył	skarżyła	skarżyło	skarżyli	skarżyły

bezosobnik: skarżono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę skarżył będę skarżyć	będę skarżyła będę skarżyć	będę skarżyło będę skarżyć	będziemy skarżyli będziemy skarżyć	będziemy skarżyły będziemy skarżyć
2 os.	będziesz skarżył będziesz skarżyć	będziesz skarżyła będziesz skarżyć	będziesz skarżyło będziesz skarżyć	będziecie skarżyli będziecie skarżyć	będziecie skarżyły będziecie skarżyć
3 os.	będzie skarżył będzie skarżyć	będzie skarżyła będzie skarżyć	będzie skarżyło będzie skarżyć	będą skarżyli będą skarżyć	będą skarżyły będą skarżyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		skarżmy
2 os.	skarż	skarżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skarżyłbym bym skarżył	skarżyłabym bym skarżyła	skarżyłobym bym skarżyło	skarżylibyśmy byśmy skarżyli	skarżyłybyśmy byśmy skarżyły
2 os.	skarżyłbyś byś skarżył	skarżyłabyś byś skarżyła	skarżyłobyś byś skarżyło	skarżylibyście byście skarżyli	skarżyłybyście byście skarżyły
3 os.	skarżyłby by skarżył	skarżyłaby by skarżyła	skarżyłoby by skarżyło	skarżyliby by skarżyli	skarżyłyby by skarżyły

bezosobnik: skarżono by

bezokolicznik: skarżyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

skarżąc

gerundium: skarżenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	skarżenie	skarżenia
D.	skarżenia	skarżeń
C.	skarżeniu	skarżeniom
B.	skarżenie	skarżenia
N.	skarżeniem	skarżeniami
Ms.	skarżeniu	skarżeniach
W.	skarżenie	skarżenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: skarżący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skarżący	skarżący	skarżący	skarżące	skarżąca
D.	skarżącego	skarżącego	skarżącego	skarżącego	skarżącej
C.	skarżącemu	skarżącemu	skarżącemu	skarżącemu	skarżącej
B.	skarżącego	skarżącego	skarżący	skarżące	skarżącą
N.	skarżącym	skarżącym	skarżącym	skarżącym	skarżącą
Ms.	skarżącym	skarżącym	skarżącym	skarżącym	skarżącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skarżący	skarżący	skarżące	skarżące
D.	skarżących	skarżących	skarżących	skarżących
C.	skarżącym	skarżącym	skarżącym	skarżącym
B.	skarżących	skarżących	skarżących	skarżące
N.	skarżącymi	skarżącymi	skarżącymi	skarżącymi
Ms.	skarżących	skarżących	skarżących	skarżących

odpowiedniki aspektowe: poskarżyć , naskarżyć

Składnia

Rz_osobowy	+	skarżyć	+	na KOGO + (KOMU)
Rz_osobowy	+	skarżyć	+	na KOGO + (do KOGO) \| (przed KIM)
Rz_osobowy	+	skarżyć	+	na KOGO + że ZDANIE

Pochodzenie

zach. psł. *skr̥žiti

W etymologicznym związku z psł. *skrъgati, *skrъžǫ ‘skrzeczeć, zgrzytać’, z rozwojem znaczeniowym ‘skrzeczeć’ > ‘lamentować, użalać się, uskarżać się’.
Od tego skarga .