łykać - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

wciągać głęboko do płuc

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

	synonimy:	wziewać
	hiperonimy:	wciągać wdychać

Połączenia

łykać dym, kurz, powietrze, pył, wiatr
łykać łapczywie, pełną piersią, powoli

Cytaty

	Jerzy Hajduk stał przy otwartym oknie i łykał pachnące śniegiem powietrze. źródło: KWSJP: Małgorzata Musierowicz: Szósta klepka, 1977
	Znużeni wlekliśmy się wzdłuż drogi, łykając pył i grzęznąc po kostki w piachu. źródło: KWSJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955
	Salon do wysokości metra zawalony był wydrukowanymi arkuszami, łykaliśmy solidne porcje papierowego kurzu, ale poza wkładem w sprawę musieliśmy też trochę zarobić. źródło: KWSJP: Waldemar Kuczyński: Burza nad Wisłą: dziennik 1980-1981, 1981
	Dygocącymi palcami skręcili grube papierosy. Łapczywie łykali dym. źródło: KWSJP: Romuald Cabaj: Trzebienie lasu, 1967
	Nagle zaczął biegać, z całej siły, łykając otwartymi ustami październikowy, chłodny i musujący wiatr. źródło: KWSJP: Elżbieta Szemplińska-Sobolewska: Potrójny ślad, 1984

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	łykam	łykamy
2 os.	łykasz	łykacie
3 os.	łyka	łykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	łykałem +(e)m łykał	łykałam +(e)m łykała	łykałom +(e)m łykało	łykaliśmy +(e)śmy łykali	łykałyśmy +(e)śmy łykały
2 os.	łykałeś +(e)ś łykał	łykałaś +(e)ś łykała	łykałoś +(e)ś łykało	łykaliście +(e)ście łykali	łykałyście +(e)ście łykały
3 os.	łykał	łykała	łykało	łykali	łykały

bezosobnik: łykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę łykał będę łykać	będę łykała będę łykać	będę łykało będę łykać	będziemy łykali będziemy łykać	będziemy łykały będziemy łykać
2 os.	będziesz łykał będziesz łykać	będziesz łykała będziesz łykać	będziesz łykało będziesz łykać	będziecie łykali będziecie łykać	będziecie łykały będziecie łykać
3 os.	będzie łykał będzie łykać	będzie łykała będzie łykać	będzie łykało będzie łykać	będą łykali będą łykać	będą łykały będą łykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		łykajmy
2 os.	łykaj	łykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	łykałbym bym łykał	łykałabym bym łykała	łykałobym bym łykało	łykalibyśmy byśmy łykali	łykałybyśmy byśmy łykały
2 os.	łykałbyś byś łykał	łykałabyś byś łykała	łykałobyś byś łykało	łykalibyście byście łykali	łykałybyście byście łykały
3 os.	łykałby by łykał	łykałaby by łykała	łykałoby by łykało	łykaliby by łykali	łykałyby by łykały

bezosobnik: łykano by

bezokolicznik: łykać

imiesłów przysłówkowy współczesny: łykając

gerundium: łykanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	łykanie	łykania
D.	łykania	łykań
C.	łykaniu	łykaniom
B.	łykanie	łykania
N.	łykaniem	łykaniami
Ms.	łykaniu	łykaniach
W.	łykanie	łykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: łykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łykający	łykający	łykający	łykające	łykająca
D.	łykającego	łykającego	łykającego	łykającego	łykającej
C.	łykającemu	łykającemu	łykającemu	łykającemu	łykającej
B.	łykającego	łykającego	łykający	łykające	łykającą
N.	łykającym	łykającym	łykającym	łykającym	łykającą
Ms.	łykającym	łykającym	łykającym	łykającym	łykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łykający	łykający	łykające	łykające
D.	łykających	łykających	łykających	łykających
C.	łykającym	łykającym	łykającym	łykającym
B.	łykających	łykających	łykających	łykające
N.	łykającymi	łykającymi	łykającymi	łykającymi
Ms.	łykających	łykających	łykających	łykających

imiesłów przymiotnikowy bierny: łykany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łykany	łykany	łykany	łykane	łykana
D.	łykanego	łykanego	łykanego	łykanego	łykanej
C.	łykanemu	łykanemu	łykanemu	łykanemu	łykanej
B.	łykanego	łykanego	łykany	łykane	łykaną
N.	łykanym	łykanym	łykanym	łykanym	łykaną
Ms.	łykanym	łykanym	łykanym	łykanym	łykanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łykani	łykani	łykane	łykane
D.	łykanych	łykanych	łykanych	łykanych
C.	łykanym	łykanym	łykanym	łykanym
B.	łykanych	łykanych	łykanych	łykane
N.	łykanymi	łykanymi	łykanymi	łykanymi
Ms.	łykanych	łykanych	łykanych	łykanych

odpowiednik aspektowy: łyknąć

Składnia

Rz_żywotny

+

łykać

+

CO

Pochodzenie

psł. *lykati 'łykać, połykać; łkać'

Forma prasłowiańska jest czasownikiem wielokrotnym od psł. *lъkati 'wydawać krótkie, urywane dźwięki (przy płaczu, szlochaniu, połykaniu, utrudnionym oddychaniu'; zob. łkać