Jak korzystać ze słownika?

rozpierać

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

2. uczucie

  • Definicja

    2.

    odczuwać coś bardzo silnie, tak że jest to widoczne dla otoczenia
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    emocje i uczucia

  • Połączenia
    • duma, energia, pycha, radość rozpiera kogoś
    • rozpierać serce
  • Cytaty

    W tym składzie gramy od listopada, kiedy doszedł nowy basista i rozpiera nas energia. Chce nam się nagrywać.

    źródło: NKJP: Łukasz Śmiatacz: Psychopatia z przejściem w schizofrenię, Czas Ostrzeszowski, 2004

    Z jednej strony rozpiera nas duma, z drugiej dławi zawstydzenie.

    źródło: NKJP: Swoje wiem, Dziennik Polski, 2004-04-24

    Późniejsze pokolenia [...] zazdrościć nam będą, że nie było im dane być świadkami tych radosnych chwil, które nam wszystkim rozpierają serca.

    źródło: NKJP: (WŁA): Świadkowie radosnych chwil, Dziennik Bałtycki, 2002-01-30
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. rozpieram
    		 rozpieramy
    2 os. rozpierasz
    		 rozpieracie
    3 os. rozpiera
    		 rozpierają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. rozpierałem
    +(e)m rozpierał
    		 rozpierałam
    +(e)m rozpierała
    		 rozpierałom
    +(e)m rozpierało
    		 rozpieraliśmy
    +(e)śmy rozpierali
    		 rozpierałyśmy
    +(e)śmy rozpierały
    2 os. rozpierałeś
    +(e)ś rozpierał
    		 rozpierałaś
    +(e)ś rozpierała
    		 rozpierałoś
    +(e)ś rozpierało
    		 rozpieraliście
    +(e)ście rozpierali
    		 rozpierałyście
    +(e)ście rozpierały
    3 os. rozpierał
    		 rozpierała
    		 rozpierało
    		 rozpierali
    		 rozpierały

    bezosobnik: rozpierano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę rozpierał
    będę rozpierać
    		 będę rozpierała
    będę rozpierać
    		 będę rozpierało
    będę rozpierać
    		 będziemy rozpierali
    będziemy rozpierać
    		 będziemy rozpierały
    będziemy rozpierać
    2 os. będziesz rozpierał
    będziesz rozpierać
    		 będziesz rozpierała
    będziesz rozpierać
    		 będziesz rozpierało
    będziesz rozpierać
    		 będziecie rozpierali
    będziecie rozpierać
    		 będziecie rozpierały
    będziecie rozpierać
    3 os. będzie rozpierał
    będzie rozpierać
    		 będzie rozpierała
    będzie rozpierać
    		 będzie rozpierało
    będzie rozpierać
    		 będą rozpierali
    będą rozpierać
    		 będą rozpierały
    będą rozpierać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. rozpierajmy
    2 os. rozpieraj
    		 rozpierajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. rozpierałbym
    bym rozpierał
    		 rozpierałabym
    bym rozpierała
    		 rozpierałobym
    bym rozpierało
    		 rozpieralibyśmy
    byśmy rozpierali
    		 rozpierałybyśmy
    byśmy rozpierały
    2 os. rozpierałbyś
    byś rozpierał
    		 rozpierałabyś
    byś rozpierała
    		 rozpierałobyś
    byś rozpierało
    		 rozpieralibyście
    byście rozpierali
    		 rozpierałybyście
    byście rozpierały
    3 os. rozpierałby
    by rozpierał
    		 rozpierałaby
    by rozpierała
    		 rozpierałoby
    by rozpierało
    		 rozpieraliby
    by rozpierali
    		 rozpierałyby
    by rozpierały

    bezosobnik: rozpierano by

    bezokolicznik: rozpierać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: rozpierając

    gerundium: rozpieranie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: rozpierający

    imiesłów przymiotnikowy bierny: rozpierany

    odpowiednik aspektowy: rozeprzeć

  • Składnia
    Rznieżywotny + rozpierać +
    KOGO
    Rznieżywotny + rozpierać +
    (KOMU) + CO
  • Pochodzenie

    ogsł. *orz-pirati

    Przedrostkowy czasownik oparty na temacie czasu teraźniejszego -*pьr- (ze wzdłużeniem wokalizmu rdzennego ь > i) od bezokolicznika *perti.
    Zob.  przeć  (przed siebie)