sączyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

pić powoli małymi łykami

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Jedzenie i jego przygotowanie

czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

pić

Połączenia

sączyć alkohol, brandy, drinka, gin, herbatę, kawę, koktajl, koniak, nalewkę, napój, piwo, sok, szampana, trunek, whisky, wino
sączyć drobnymi łyczkami
sączyć coś bez pośpiechu
sączyć coś na tarasie
sączyć coś przed telewizorem
sączyć po kropelce, po naparsteczku
sączyć przez rurkę, przez słomkę
sączyć coś w barze; w czyimś towarzystwie; w milczeniu
sączyć z filiżanki, z kieliszka, z kubka, z puszki, ze szklanki; z dystynkcją, z nabożeństwem
sączyć pomalutku, powoli, powolutku, spokojnie, wolno; po trochu
zacząć sączyć
sączyć i kosztować, sączyć i pogryzać, sączyć i gawędzić; gapić się w telewizor i sączyć, palić i sączyć; siedzieć przy barze i sączyć

Cytaty

	Goście pogryzali pierniczki, sączyli domowe winko. źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Córeczka, 1951
	Wychodzi ze swej przebieralni, sącząc przez słomkę szampana ze styropianowego kubka. źródło: KWSJP: Mocniej mocniej mocniej!, CKM, 1998, nr 6
	Koniak nie wódka, trzeba go smakować, sączyć po kropelce. źródło: KWSJP: Aleksander Minkowski: Czterdziestu na górze, 1961
	Po dwóch pierwszych kieliszkach sączonych trzeci wypiła duszkiem. źródło: KWSJP: Roman Śliwonik: Wybór opowiadań, 1984
	Ach, słodkie, dawno zapomniane podróże „do wód”. Poranna wędrówka do jednego z wielu leczniczych źródeł. [...] Powolne sączenie wody przez rurkę podczas spaceru. źródło: KWSJP: Joanna Olczak-Ronikierowa: W ogrodzie pamięci, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	sączę	sączymy
2 os.	sączysz	sączycie
3 os.	sączy	sączą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sączyłem +(e)m sączył	sączyłam +(e)m sączyła	sączyłom +(e)m sączyło	sączyliśmy +(e)śmy sączyli	sączyłyśmy +(e)śmy sączyły
2 os.	sączyłeś +(e)ś sączył	sączyłaś +(e)ś sączyła	sączyłoś +(e)ś sączyło	sączyliście +(e)ście sączyli	sączyłyście +(e)ście sączyły
3 os.	sączył	sączyła	sączyło	sączyli	sączyły

bezosobnik: sączono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę sączył będę sączyć	będę sączyła będę sączyć	będę sączyło będę sączyć	będziemy sączyli będziemy sączyć	będziemy sączyły będziemy sączyć
2 os.	będziesz sączył będziesz sączyć	będziesz sączyła będziesz sączyć	będziesz sączyło będziesz sączyć	będziecie sączyli będziecie sączyć	będziecie sączyły będziecie sączyć
3 os.	będzie sączył będzie sączyć	będzie sączyła będzie sączyć	będzie sączyło będzie sączyć	będą sączyli będą sączyć	będą sączyły będą sączyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		sączmy
2 os.	sącz	sączcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sączyłbym bym sączył	sączyłabym bym sączyła	sączyłobym bym sączyło	sączylibyśmy byśmy sączyli	sączyłybyśmy byśmy sączyły
2 os.	sączyłbyś byś sączył	sączyłabyś byś sączyła	sączyłobyś byś sączyło	sączylibyście byście sączyli	sączyłybyście byście sączyły
3 os.	sączyłby by sączył	sączyłaby by sączyła	sączyłoby by sączyło	sączyliby by sączyli	sączyłyby by sączyły

bezosobnik: sączono by

bezokolicznik: sączyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: sącząc

gerundium: sączenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sączenie	sączenia
D.	sączenia	sączeń
C.	sączeniu	sączeniom
B.	sączenie	sączenia
N.	sączeniem	sączeniami
Ms.	sączeniu	sączeniach
W.	sączenie	sączenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: sączący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sączący	sączący	sączący	sączące	sącząca
D.	sączącego	sączącego	sączącego	sączącego	sączącej
C.	sączącemu	sączącemu	sączącemu	sączącemu	sączącej
B.	sączącego	sączącego	sączący	sączące	sączącą
N.	sączącym	sączącym	sączącym	sączącym	sączącą
Ms.	sączącym	sączącym	sączącym	sączącym	sączącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sączący	sączący	sączące	sączące
D.	sączących	sączących	sączących	sączących
C.	sączącym	sączącym	sączącym	sączącym
B.	sączących	sączących	sączących	sączące
N.	sączącymi	sączącymi	sączącymi	sączącymi
Ms.	sączących	sączących	sączących	sączących

imiesłów przymiotnikowy bierny: sączony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sączony	sączony	sączony	sączone	sączona
D.	sączonego	sączonego	sączonego	sączonego	sączonej
C.	sączonemu	sączonemu	sączonemu	sączonemu	sączonej
B.	sączonego	sączonego	sączony	sączone	sączoną
N.	sączonym	sączonym	sączonym	sączonym	sączoną
Ms.	sączonym	sączonym	sączonym	sączonym	sączonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sączeni	sączeni	sączone	sączone
D.	sączonych	sączonych	sączonych	sączonych
C.	sączonym	sączonym	sączonym	sączonym
B.	sączonych	sączonych	sączonych	sączone
N.	sączonymi	sączonymi	sączonymi	sączonymi
Ms.	sączonych	sączonych	sączonych	sączonych

odpowiednik aspektowy: wysączyć

Składnia

Rz_osobowy

+

sączyć

+

CO

Pochodzenie

psł. *sǫčiti, *sǫčǫ 'powodować wyciekanie, przeciekanie cieczy, wysychanie'

Czasownik kauzatywny do psł. *sekti / sękti, *sękǫ (którego kontynuanty nie są poświadczone w językach słowiańskich) 'wyciekać'.
Tu należą także: siąkać , siąknąć , dziś zwykle w czasownikach przedrostkowych, np. na-siąkać / na-siąknąć , prze-siąkać / prze-siąknąć .