operować - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

6.

książk. o słońcu: grzać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Pogoda

warunki atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

grzać

Połączenia

promienie słoneczne, słońce operuje
operować od godziny którejś do którejś
operować mocno, silnie; po południu, rano, w południe, wcześnie

Cytaty

Słońce operuje wściekle. Dawno takiej pogody nie widziano w górach.

źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008

Unikaj słońca zwłaszcza między godziną 10 a 14, kiedy najsilniej operuje.

źródło: NKJP: Agnieszka Fedorczyk: Tyle słońca w całym mieście, Gazeta Wyborcza, 1999-05-29

Biura powinny być zaopatrzone w żaluzje i rolety, które uniemożliwiają operowanie promieni słonecznych.

źródło: NKJP: Anna Niedzielska: Obowiązki pracodawcy w czasie upałów, Gazeta Pomorska, 2009-07-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	operuję	operujemy
2 os.	operujesz	operujecie
3 os.	operuje	operują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałem +(e)m operował	operowałam +(e)m operowała	operowałom +(e)m operowało	operowaliśmy +(e)śmy operowali	operowałyśmy +(e)śmy operowały
2 os.	operowałeś +(e)ś operował	operowałaś +(e)ś operowała	operowałoś +(e)ś operowało	operowaliście +(e)ście operowali	operowałyście +(e)ście operowały
3 os.	operował	operowała	operowało	operowali	operowały

bezosobnik: operowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę operował będę operować	będę operowała będę operować	będę operowało będę operować	będziemy operowali będziemy operować	będziemy operowały będziemy operować
2 os.	będziesz operował będziesz operować	będziesz operowała będziesz operować	będziesz operowało będziesz operować	będziecie operowali będziecie operować	będziecie operowały będziecie operować
3 os.	będzie operował będzie operować	będzie operowała będzie operować	będzie operowało będzie operować	będą operowali będą operować	będą operowały będą operować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		operujmy
2 os.	operuj	operujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałbym bym operował	operowałabym bym operowała	operowałobym bym operowało	operowalibyśmy byśmy operowali	operowałybyśmy byśmy operowały
2 os.	operowałbyś byś operował	operowałabyś byś operowała	operowałobyś byś operowało	operowalibyście byście operowali	operowałybyście byście operowały
3 os.	operowałby by operował	operowałaby by operowała	operowałoby by operowało	operowaliby by operowali	operowałyby by operowały

bezosobnik: operowano by

bezokolicznik: operować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

operując

imiesłów przysłówkowy uprzedni: operowawszy

gerundium: operowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	operowanie	operowania
D.	operowania	operowań
C.	operowaniu	operowaniom
B.	operowanie	operowania
N.	operowaniem	operowaniami
Ms.	operowaniu	operowaniach
W.	operowanie	operowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: operujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	operujący	operujący	operujący	operujące	operująca
D.	operującego	operującego	operującego	operującego	operującej
C.	operującemu	operującemu	operującemu	operującemu	operującej
B.	operującego	operującego	operujący	operujące	operującą
N.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującą
Ms.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	operujący	operujący	operujące	operujące
D.	operujących	operujących	operujących	operujących
C.	operującym	operującym	operującym	operującym
B.	operujących	operujących	operujących	operujące
N.	operującymi	operującymi	operującymi	operującymi
Ms.	operujących	operujących	operujących	operujących

Składnia

Rz nieżywotny

+

operować

+

(JAK)

Pochodzenie

łac. operor 'pracuję'