poruszać - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

wprawiać w ruch jakieś urządzenie

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Urządzenia i maszyny

funkcjonowanie urządzeń i maszyn

poruszać mechanizm
poruszany parą, silnikiem

Energia może być przekładana przez mechanizmy przemian z jednej formy na drugą, analogicznie jak dzieje się to np. w silniku spalinowym, gdzie paliwo porusza mechanizmy powodujące ruch pojazdu.

źródło: NKJP: Maria Gołaszewska: Estetyka pięciu zmysłów, 1997

Pierwszy parowóz zbudował brytyjski inżynier i wynalazca Richard Trevithick (1771-1833). [...] Niestety, wskutek nacisku hodowców koni – dla których pojazdy poruszane parą stanowiły groźną konkurencję – został wydalony z Anglii.

źródło: NKJP: Jacek Bombor: Parowóz jak kobieta, Trybuna Śląska, 2002-06-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poruszam	poruszamy
2 os.	poruszasz	poruszacie
3 os.	porusza	poruszają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poruszałem +(e)m poruszał	poruszałam +(e)m poruszała	poruszałom +(e)m poruszało	poruszaliśmy +(e)śmy poruszali	poruszałyśmy +(e)śmy poruszały
2 os.	poruszałeś +(e)ś poruszał	poruszałaś +(e)ś poruszała	poruszałoś +(e)ś poruszało	poruszaliście +(e)ście poruszali	poruszałyście +(e)ście poruszały
3 os.	poruszał	poruszała	poruszało	poruszali	poruszały

bezosobnik: poruszano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę poruszał będę poruszać	będę poruszała będę poruszać	będę poruszało będę poruszać	będziemy poruszali będziemy poruszać	będziemy poruszały będziemy poruszać
2 os.	będziesz poruszał będziesz poruszać	będziesz poruszała będziesz poruszać	będziesz poruszało będziesz poruszać	będziecie poruszali będziecie poruszać	będziecie poruszały będziecie poruszać
3 os.	będzie poruszał będzie poruszać	będzie poruszała będzie poruszać	będzie poruszało będzie poruszać	będą poruszali będą poruszać	będą poruszały będą poruszać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poruszajmy
2 os.	poruszaj	poruszajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poruszałbym bym poruszał	poruszałabym bym poruszała	poruszałobym bym poruszało	poruszalibyśmy byśmy poruszali	poruszałybyśmy byśmy poruszały
2 os.	poruszałbyś byś poruszał	poruszałabyś byś poruszała	poruszałobyś byś poruszało	poruszalibyście byście poruszali	poruszałybyście byście poruszały
3 os.	poruszałby by poruszał	poruszałaby by poruszała	poruszałoby by poruszało	poruszaliby by poruszali	poruszałyby by poruszały

bezosobnik: poruszano by

bezokolicznik: poruszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: poruszając

gerundium: poruszanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poruszanie	poruszania
D.	poruszania	poruszań
C.	poruszaniu	poruszaniom
B.	poruszanie	poruszania
N.	poruszaniem	poruszaniami
Ms.	poruszaniu	poruszaniach
W.	poruszanie	poruszania

imiesłów przymiotnikowy czynny: poruszający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poruszający	poruszający	poruszający	poruszające	poruszająca
D.	poruszającego	poruszającego	poruszającego	poruszającego	poruszającej
C.	poruszającemu	poruszającemu	poruszającemu	poruszającemu	poruszającej
B.	poruszającego	poruszającego	poruszający	poruszające	poruszającą
N.	poruszającym	poruszającym	poruszającym	poruszającym	poruszającą
Ms.	poruszającym	poruszającym	poruszającym	poruszającym	poruszającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poruszający	poruszający	poruszające	poruszające
D.	poruszających	poruszających	poruszających	poruszających
C.	poruszającym	poruszającym	poruszającym	poruszającym
B.	poruszających	poruszających	poruszających	poruszające
N.	poruszającymi	poruszającymi	poruszającymi	poruszającymi
Ms.	poruszających	poruszających	poruszających	poruszających

imiesłów przymiotnikowy bierny: poruszany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poruszany	poruszany	poruszany	poruszane	poruszana
D.	poruszanego	poruszanego	poruszanego	poruszanego	poruszanej
C.	poruszanemu	poruszanemu	poruszanemu	poruszanemu	poruszanej
B.	poruszanego	poruszanego	poruszany	poruszane	poruszaną
N.	poruszanym	poruszanym	poruszanym	poruszanym	poruszaną
Ms.	poruszanym	poruszanym	poruszanym	poruszanym	poruszanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poruszani	poruszani	poruszane	poruszane
D.	poruszanych	poruszanych	poruszanych	poruszanych
C.	poruszanym	poruszanym	poruszanym	poruszanym
B.	poruszanych	poruszanych	poruszanych	poruszane
N.	poruszanymi	poruszanymi	poruszanymi	poruszanymi
Ms.	poruszanych	poruszanych	poruszanych	poruszanych

Składnia

+

poruszać

+

CO

Pochodzenie

Zob. ruszyć