chwycić

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. za rękę

  • 1.

    szybkim ruchem wziąć (ręką lub jakimś narzędziem)
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    czynności i stany fizjologiczne

    • chwycić gałąź, linę, kubek, nóż, piłkę, płaszcz, rękę, siekierę, torebkę
    • chwycić ręką, obiema dłońmi, zębami; szczypcami
    • chwycić pod pachy
    • chwycić w objęcia, w ramiona; w zęby; w talii, w pasie
    • chwycić za klamkę, za poręcz, za uchwyt; za gardło, za szyję; za nogawkę, za ramię, za ramiona, za rękaw
    • chwycić gwałtownie, kurczowo, mocno; oburącz
  • Chwycili swoje butelki i szklanki, popili znakomite mięso i precyzyjnie przyrządzone kluski.

    źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001

    Gdy tylko się zachwiał, z wnętrza przelewającego się za jego plecami tłumu, wyskoczył barczysty mężczyzna w krótkiej sportowej kurtce i błyskawicznie chwycił go od tyłu pod pachy, po czym zorientowawszy się w czym rzecz, wrzasnął: - Bury! Lekarza! Piorunem!

    źródło: NKJP: Marek Idczak: Słony wiatr, 2007

    Chwycił dłońmi drewniany gont dachu. Podciągnął się i stanął na śliskiej, stromej płaszczyźnie.

    źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

    Choć się opierałem, chwyciła mnie za rękę i pociągnęła za sobą. Ruszyliśmy dalej.

    źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006

    - No, mamy teraz trochę czasu - Józefa Szczypior wygodniej usadowiła się w fotelu, a przerażony Olo kurczowo chwycił za oparcie. Pod nimi rozpościerała się Gdynia.

    źródło: NKJP: Dorota Abramowicz: Guzik czasu, 2006

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. chwycę
    chwycimy
    2 os. chwycisz
    chwycicie
    3 os. chwyci
    chwycą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. chwyciłem
    +(e)m chwycił
    chwyciłam
    +(e)m chwyciła
    chwyciłom
    +(e)m chwyciło
    chwyciliśmy
    +(e)śmy chwycili
    chwyciłyśmy
    +(e)śmy chwyciły
    2 os. chwyciłeś
    +(e)ś chwycił
    chwyciłaś
    +(e)ś chwyciła
    chwyciłoś
    +(e)ś chwyciło
    chwyciliście
    +(e)ście chwycili
    chwyciłyście
    +(e)ście chwyciły
    3 os. chwycił
    chwyciła
    chwyciło
    chwycili
    chwyciły

    bezosobnik: chwycono

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. chwyćmy
    2 os. chwyć
    chwyćcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. chwyciłbym
    bym chwycił
    chwyciłabym
    bym chwyciła
    chwyciłobym
    bym chwyciło
    chwycilibyśmy
    byśmy chwycili
    chwyciłybyśmy
    byśmy chwyciły
    2 os. chwyciłbyś
    byś chwycił
    chwyciłabyś
    byś chwyciła
    chwyciłobyś
    byś chwyciło
    chwycilibyście
    byście chwycili
    chwyciłybyście
    byście chwyciły
    3 os. chwyciłby
    by chwycił
    chwyciłaby
    by chwyciła
    chwyciłoby
    by chwyciło
    chwyciliby
    by chwycili
    chwyciłyby
    by chwyciły

    bezosobnik: chwycono by

    bezokolicznik: chwycić

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: chwyciwszy

    gerundium: chwycenie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: chwycony

    odpowiednik aspektowy: chwytać

  • bez ograniczeń + chwycić +
    (CZYM) + CO
    bez ograniczeń + chwycić +
    KOGO/CO + (CZYM) + (za CO)
    bez ograniczeń + chwycić +
    (CZYM) + za CO
  • psł. *chytiti

    Forma chwycić wynika z kontaminacji pierwotnego chycić z chwatać (od psł. *chvatati 'chwytać').