-
4.
skorzystać z czegoś, co jest trudno dostępne i szybko przemija -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
- chwycić szansę, okazję
-
Opozycyjna dziś lewica [...] cierpi na brak wizji ideologicznej, więc chwyciła okazję, gdy znalazła wreszcie pole do zademonstrowania zapału w obronie podstawowych wartości.
źródło: NKJP: Marek Rapacki: Wąż się wykluwa, Gazeta Wyborcza, 1997-04-05
Pierwotnie gościem honorowym miały być trzy kraje bałtyckie, ale Estonia wycofała się[...]. I w tej sytuacji Litwa chwyciła szansę , kosztem 1,5 mln euro sama została na polu wdzierając się na kilka tygodni do niemieckojęzycznej świadomości literackiej.
źródło: NKJP: Adam Krzemiński: Grubsze lepsze, Polityka 2002-10-26
Napoleon ryzykował wszystko. Chwycił chwilę , którą stworzyła rewolucja- owszem. Ale jak chwycił! Rewolucja była czasem zawrotnych karier i...często szybkich śmierci. Bonaparte czekał. Miał instynkt. Wybrał najlepszy czas dla siebie.
źródło: NKJP: Internet
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. chwycę
chwycimy
2 os. chwycisz
chwycicie
3 os. chwyci
chwycą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. chwyciłem
+(e)m chwycił
chwyciłam
+(e)m chwyciła
chwyciłom
+(e)m chwyciło
chwyciliśmy
+(e)śmy chwycili
chwyciłyśmy
+(e)śmy chwyciły
2 os. chwyciłeś
+(e)ś chwycił
chwyciłaś
+(e)ś chwyciła
chwyciłoś
+(e)ś chwyciło
chwyciliście
+(e)ście chwycili
chwyciłyście
+(e)ście chwyciły
3 os. chwycił
chwyciła
chwyciło
chwycili
chwyciły
bezosobnik: chwycono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. chwyćmy
2 os. chwyć
chwyćcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. chwyciłbym
bym chwycił
chwyciłabym
bym chwyciła
chwyciłobym
bym chwyciło
chwycilibyśmy
byśmy chwycili
chwyciłybyśmy
byśmy chwyciły
2 os. chwyciłbyś
byś chwycił
chwyciłabyś
byś chwyciła
chwyciłobyś
byś chwyciło
chwycilibyście
byście chwycili
chwyciłybyście
byście chwyciły
3 os. chwyciłby
by chwycił
chwyciłaby
by chwyciła
chwyciłoby
by chwyciło
chwyciliby
by chwycili
chwyciłyby
by chwyciły
bezosobnik: chwycono by
bezokolicznik: chwycić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: chwyciwszy
gerundium: chwycenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. chwycenie
chwycenia
D. chwycenia
chwyceń
C. chwyceniu
chwyceniom
B. chwycenie
chwycenia
N. chwyceniem
chwyceniami
Ms. chwyceniu
chwyceniach
W. chwycenie
chwycenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: chwycony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. chwycony
chwycony
chwycony
chwycone
chwycona
D. chwyconego
chwyconego
chwyconego
chwyconego
chwyconej
C. chwyconemu
chwyconemu
chwyconemu
chwyconemu
chwyconej
B. chwyconego
chwyconego
chwycony
chwycone
chwyconą
N. chwyconym
chwyconym
chwyconym
chwyconym
chwyconą
Ms. chwyconym
chwyconym
chwyconym
chwyconym
chwyconej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. chwyceni
chwyceni
chwycone
chwycone
D. chwyconych
chwyconych
chwyconych
chwyconych
C. chwyconym
chwyconym
chwyconym
chwyconym
B. chwyconych
chwyconych
chwyconych
chwycone
N. chwyconymi
chwyconymi
chwyconymi
chwyconymi
Ms. chwyconych
chwyconych
chwyconych
chwyconych
odpowiednik aspektowy: chwytać
-
Rzosobowy + chwycić + CO -
psł. *chytiti
Forma chwycić wynika z kontaminacji pierwotnego chycić z chwatać (od psł. * chvatati 'chwytać').