-
4.
uzyskać kontrolę nad czymś groźnym -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
rodzaje pracy -
- opanować ogień, pożar, żywioł; chaos, rozruchy, tłum; bezrobocie, inflację, kryzys, przestępczość; skutki czegoś; problem, sytuację
- opanować coś całkowicie, częściowo; szybko
- potrafić, umieć, zdołać; próbować, spróbować, usiłować opanować
-
Spłonęło wiele hektarów suchego ścierniska. Pożar opanowano po około dwóch godzinach.
źródło: NKJP: (cm): Płonęły pola, Gazeta Goleniowska, 2008-08-02
[...] po to, by przestępczość zwalczyć, trzeba uruchomić cały szereg środków organizacyjnych, kadrowych, technicznych, bo one będą decydowały o tym, czy opanujemy przestępczość czy nie.
źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 30.09.1994
Gdy w listopadzie 1992 roku [...] obejmował urząd premiera, obiecywał, że w ciągu kilkunastu miesięcy opanuje chaos gospodarczy [...].
źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Rumunia w ciężkiej godzinie, Gazeta Wyborcza, 1994-02-16
Uszwica, górska poniekąd rzeczka, biorąca początek w Beskidzie Wyspowym, dopływ Wisły, w okolicach Brzeska już kilka razy przerodziła się w niemożliwy do opanowania żywioł.
źródło: NKJP: Wiesław Ziobro: Między nami sąsiadami..., Dziennik Polski, 2005-10-21
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. opanuję
opanujemy
2 os. opanujesz
opanujecie
3 os. opanuje
opanują
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. opanowałem
+(e)m opanował
opanowałam
+(e)m opanowała
opanowałom
+(e)m opanowało
opanowaliśmy
+(e)śmy opanowali
opanowałyśmy
+(e)śmy opanowały
2 os. opanowałeś
+(e)ś opanował
opanowałaś
+(e)ś opanowała
opanowałoś
+(e)ś opanowało
opanowaliście
+(e)ście opanowali
opanowałyście
+(e)ście opanowały
3 os. opanował
opanowała
opanowało
opanowali
opanowały
bezosobnik: opanowano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. opanujmy
2 os. opanuj
opanujcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. opanowałbym
bym opanował
opanowałabym
bym opanowała
opanowałobym
bym opanowało
opanowalibyśmy
byśmy opanowali
opanowałybyśmy
byśmy opanowały
2 os. opanowałbyś
byś opanował
opanowałabyś
byś opanowała
opanowałobyś
byś opanowało
opanowalibyście
byście opanowali
opanowałybyście
byście opanowały
3 os. opanowałby
by opanował
opanowałaby
by opanowała
opanowałoby
by opanowało
opanowaliby
by opanowali
opanowałyby
by opanowały
bezosobnik: opanowano by
bezokolicznik: opanować
imiesłów przysłówkowy uprzedni: opanowawszy
gerundium: opanowanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. opanowanie
opanowania
D. opanowania
opanowań
C. opanowaniu
opanowaniom
B. opanowanie
opanowania
N. opanowaniem
opanowaniami
Ms. opanowaniu
opanowaniach
W. opanowanie
opanowania
imiesłów przymiotnikowy bierny: opanowany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. opanowany
opanowany
opanowany
opanowane
opanowana
D. opanowanego
opanowanego
opanowanego
opanowanego
opanowanej
C. opanowanemu
opanowanemu
opanowanemu
opanowanemu
opanowanej
B. opanowanego
opanowanego
opanowany
opanowane
opanowaną
N. opanowanym
opanowanym
opanowanym
opanowanym
opanowaną
Ms. opanowanym
opanowanym
opanowanym
opanowanym
opanowanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. opanowani
opanowani
opanowane
opanowane
D. opanowanych
opanowanych
opanowanych
opanowanych
C. opanowanym
opanowanym
opanowanym
opanowanym
B. opanowanych
opanowanych
opanowanych
opanowane
N. opanowanymi
opanowanymi
opanowanymi
opanowanymi
Ms. opanowanych
opanowanych
opanowanych
opanowanych
odpowiednik aspektowy: opanowywać
-
Rzosobowy + opanować + CO -
Zob. panować