wróżyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

przewidywać jakiś rozwój wydarzeń na podstawie znanych faktów

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

	synonimy:	prorokować przepowiadać rokować wywróżać
	hiperonimy:	przewidywać

Połączenia

wróżyć karierę, powodzenie, sukces; coś dobrego, koniec czegoś
dobrze, źle wróżyć czemuś

Cytaty

	Astra to najnowszy produkt Opla, któremu dziennikarze wróżą rynkowy sukces. źródło: NKJP: Piotr Muszor: Skazana na sukces, Dziennik Zachodni, 2009-11-26
	Mając 29 lat Allende zostaje deputowanym do Parlamentu, przyjaciele wróżą mu zawrotną karierę. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Chrystus z karabinem na ramieniu, 2007
	Pomylili się ci, którzy w latach siedemdziesiątych wróżyli koniec żeglugi pasażerskiej. źródło: NKJP: Ryszard Socha: Sto dni na oceanach, Polityka, 2000-07-29
	Po sukcesie filmu „Pręgi” mariażowi młodej literatury i młodego kina wróżono wielką przyszłość - jak się okazało, na wyrost. źródło: NKJP: Adam Kyzioł: Literatura na deskach, Polityka, 2006-03-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wróżę	wróżymy
2 os.	wróżysz	wróżycie
3 os.	wróży	wróżą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wróżyłem +(e)m wróżył	wróżyłam +(e)m wróżyła	wróżyłom +(e)m wróżyło	wróżyliśmy +(e)śmy wróżyli	wróżyłyśmy +(e)śmy wróżyły
2 os.	wróżyłeś +(e)ś wróżył	wróżyłaś +(e)ś wróżyła	wróżyłoś +(e)ś wróżyło	wróżyliście +(e)ście wróżyli	wróżyłyście +(e)ście wróżyły
3 os.	wróżył	wróżyła	wróżyło	wróżyli	wróżyły

bezosobnik: wróżono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wróżył będę wróżyć	będę wróżyła będę wróżyć	będę wróżyło będę wróżyć	będziemy wróżyli będziemy wróżyć	będziemy wróżyły będziemy wróżyć
2 os.	będziesz wróżył będziesz wróżyć	będziesz wróżyła będziesz wróżyć	będziesz wróżyło będziesz wróżyć	będziecie wróżyli będziecie wróżyć	będziecie wróżyły będziecie wróżyć
3 os.	będzie wróżył będzie wróżyć	będzie wróżyła będzie wróżyć	będzie wróżyło będzie wróżyć	będą wróżyli będą wróżyć	będą wróżyły będą wróżyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wróżmy
2 os.	wróż	wróżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wróżyłbym bym wróżył	wróżyłabym bym wróżyła	wróżyłobym bym wróżyło	wróżylibyśmy byśmy wróżyli	wróżyłybyśmy byśmy wróżyły
2 os.	wróżyłbyś byś wróżył	wróżyłabyś byś wróżyła	wróżyłobyś byś wróżyło	wróżylibyście byście wróżyli	wróżyłybyście byście wróżyły
3 os.	wróżyłby by wróżył	wróżyłaby by wróżyła	wróżyłoby by wróżyło	wróżyliby by wróżyli	wróżyłyby by wróżyły

bezosobnik: wróżono by

bezokolicznik: wróżyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

wróżąc

gerundium: wróżenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wróżenie	wróżenia
D.	wróżenia	wróżeń
C.	wróżeniu	wróżeniom
B.	wróżenie	wróżenia
N.	wróżeniem	wróżeniami
Ms.	wróżeniu	wróżeniach
W.	wróżenie	wróżenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wróżący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wróżący	wróżący	wróżący	wróżące	wróżąca
D.	wróżącego	wróżącego	wróżącego	wróżącego	wróżącej
C.	wróżącemu	wróżącemu	wróżącemu	wróżącemu	wróżącej
B.	wróżącego	wróżącego	wróżący	wróżące	wróżącą
N.	wróżącym	wróżącym	wróżącym	wróżącym	wróżącą
Ms.	wróżącym	wróżącym	wróżącym	wróżącym	wróżącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wróżący	wróżący	wróżące	wróżące
D.	wróżących	wróżących	wróżących	wróżących
C.	wróżącym	wróżącym	wróżącym	wróżącym
B.	wróżących	wróżących	wróżących	wróżące
N.	wróżącymi	wróżącymi	wróżącymi	wróżącymi
Ms.	wróżących	wróżących	wróżących	wróżących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wróżony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wróżony	wróżony	wróżony	wróżone	wróżona
D.	wróżonego	wróżonego	wróżonego	wróżonego	wróżonej
C.	wróżonemu	wróżonemu	wróżonemu	wróżonemu	wróżonej
B.	wróżonego	wróżonego	wróżony	wróżone	wróżoną
N.	wróżonym	wróżonym	wróżonym	wróżonym	wróżoną
Ms.	wróżonym	wróżonym	wróżonym	wróżonym	wróżonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wróżeni	wróżeni	wróżone	wróżone
D.	wróżonych	wróżonych	wróżonych	wróżonych
C.	wróżonym	wróżonym	wróżonym	wróżonym
B.	wróżonych	wróżonych	wróżonych	wróżone
N.	wróżonymi	wróżonymi	wróżonymi	wróżonymi
Ms.	wróżonych	wróżonych	wróżonych	wróżonych

odpowiednik aspektowy: wywróżyć

Składnia

+

wróżyć

+

CO + (KOMU/CZEMU)

Pochodzenie

psł. *voržiti 'odgadywać, przepowiadać przyszłość'

Czasownik oparty na psł. rzeczowniku *vorgъ 'rzucanie losów, odgadywanie, przepowiadanie przyszłości; los, przeznaczenie objawiające się przy takim wróżeniu'