chwytać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

5.

zatrzymywać kogoś z powodu popełnionych przez niego przestępstw

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Prawo i łamanie prawa

policja i inne służby mundurowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

łapać

Połączenia

chwytać złodziei

Cytaty

	Ile to już razy słyszałem, że policja z narażeniem życia chwyta przestępcę, a następnie nic się nie dzieje, parę dni później spotyka go na ulicy. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.02.2001
	Burgrabia przeprowadzał egzekucję sądową, aresztował zakłócających sesje sądowe, chwytał przestępców. źródło: NKJP: Internet
	Policjanci chwytają przestępców, a sądy ich wypuszczają. źródło: NKJP: Maria Zawała: Do Unii na ośle, Trybuna Śląska, 2002-11-08
	Czy Niemcy cztery razy chwytali zbiega i przechodzili nad tym do porządku dziennego? Zaryzykujemy twierdzenie, że już pierwsza ucieczka, o ile skończyłaby się schwytaniem zbiega, byłaby ostatnią. źródło: NKJP: Aleksander Gąciarz: Kim pan był, majorze kabanow?, Dziennik Polski, 2008-01-19
	Gdy chwytamy dezerterów, karzemy ich stryczkiem, ale ja ich trochę rozumiem. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	chwytam	chwytamy
2 os.	chwytasz	chwytacie
3 os.	chwyta	chwytają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwytałem +(e)m chwytał	chwytałam +(e)m chwytała	chwytałom +(e)m chwytało	chwytaliśmy +(e)śmy chwytali	chwytałyśmy +(e)śmy chwytały
2 os.	chwytałeś +(e)ś chwytał	chwytałaś +(e)ś chwytała	chwytałoś +(e)ś chwytało	chwytaliście +(e)ście chwytali	chwytałyście +(e)ście chwytały
3 os.	chwytał	chwytała	chwytało	chwytali	chwytały

bezosobnik: chwytano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę chwytał będę chwytać	będę chwytała będę chwytać	będę chwytało będę chwytać	będziemy chwytali będziemy chwytać	będziemy chwytały będziemy chwytać
2 os.	będziesz chwytał będziesz chwytać	będziesz chwytała będziesz chwytać	będziesz chwytało będziesz chwytać	będziecie chwytali będziecie chwytać	będziecie chwytały będziecie chwytać
3 os.	będzie chwytał będzie chwytać	będzie chwytała będzie chwytać	będzie chwytało będzie chwytać	będą chwytali będą chwytać	będą chwytały będą chwytać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		chwytajmy
2 os.	chwytaj	chwytajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwytałbym bym chwytał	chwytałabym bym chwytała	chwytałobym bym chwytało	chwytalibyśmy byśmy chwytali	chwytałybyśmy byśmy chwytały
2 os.	chwytałbyś byś chwytał	chwytałabyś byś chwytała	chwytałobyś byś chwytało	chwytalibyście byście chwytali	chwytałybyście byście chwytały
3 os.	chwytałby by chwytał	chwytałaby by chwytała	chwytałoby by chwytało	chwytaliby by chwytali	chwytałyby by chwytały

bezosobnik: chwytano by

bezokolicznik: chwytać

imiesłów przysłówkowy współczesny: chwytając

gerundium: chwytanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	chwytanie	chwytania
D.	chwytania	chwytań
C.	chwytaniu	chwytaniom
B.	chwytanie	chwytania
N.	chwytaniem	chwytaniami
Ms.	chwytaniu	chwytaniach
W.	chwytanie	chwytania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chwytający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chwytający	chwytający	chwytający	chwytające	chwytająca
D.	chwytającego	chwytającego	chwytającego	chwytającego	chwytającej
C.	chwytającemu	chwytającemu	chwytającemu	chwytającemu	chwytającej
B.	chwytającego	chwytającego	chwytający	chwytające	chwytającą
N.	chwytającym	chwytającym	chwytającym	chwytającym	chwytającą
Ms.	chwytającym	chwytającym	chwytającym	chwytającym	chwytającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chwytający	chwytający	chwytające	chwytające
D.	chwytających	chwytających	chwytających	chwytających
C.	chwytającym	chwytającym	chwytającym	chwytającym
B.	chwytających	chwytających	chwytających	chwytające
N.	chwytającymi	chwytającymi	chwytającymi	chwytającymi
Ms.	chwytających	chwytających	chwytających	chwytających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chwytany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chwytany	chwytany	chwytany	chwytane	chwytana
D.	chwytanego	chwytanego	chwytanego	chwytanego	chwytanej
C.	chwytanemu	chwytanemu	chwytanemu	chwytanemu	chwytanej
B.	chwytanego	chwytanego	chwytany	chwytane	chwytaną
N.	chwytanym	chwytanym	chwytanym	chwytanym	chwytaną
Ms.	chwytanym	chwytanym	chwytanym	chwytanym	chwytanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chwytani	chwytani	chwytane	chwytane
D.	chwytanych	chwytanych	chwytanych	chwytanych
C.	chwytanym	chwytanym	chwytanym	chwytanym
B.	chwytanych	chwytanych	chwytanych	chwytane
N.	chwytanymi	chwytanymi	chwytanymi	chwytanymi
Ms.	chwytanych	chwytanych	chwytanych	chwytanych

odpowiedniki aspektowe: schwytać , chwycić

Składnia

Rz_osobowy

+

chwytać

+

KOGO

Pochodzenie

psł. *chytati

Forma chwytać wynika z kontaminacji pierwotnego chytać z chwatać (od psł. *chvatati 'chwytać').