budować - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

w sposób stopniowy przyczyniać się do powstawania czegoś, zwykle jakiejś wartości lub dobra społecznego

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

budować cywilizację, demokrację, gospodarkę, państwo, pokój, potęgę, przemysł, społeczeństwo, ustrój, wspólnotę

	Jeżeli chcemy budować socjalizm na wsi, musimy w większym stopniu uprzywilejować spółdzielnie produkcyjne, bo jeżeli my tego nie zrobimy, to chłop będzie wolał gospodarować indywidualnie. źródło: NKJP: Leszek Próchniak: Kolektywizacja rolnictwa w regionie łódzkim, 2003
	Natomiast komuniści mówili: Budujemy ustrój szczęśliwości, najwspanialszy system na kuli ziemskiej, a ktokolwiek chce inaczej, jest antynarodowy, antypolski. źródło: NKJP: Rozmawiać bez nienawiści, Gazeta Wyborcza, 1992-04-25
	Węgry mogą wyjść z kryzysu tylko budując gospodarkę rynkową. źródło: NKJP: Peter Talas: Od soboty Węgry nie mają ministra finansów, Gazeta Wyborcza, 1995-01-30
	Ciężko jest budować demokrację w czasie wojny przeciwko fundamentalizmowi islamskiemu. źródło: NKJP: Eli Barbur, Gazeta Wyborcza, 1995-01-26

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	budowałem +(e)m budował	budowałam +(e)m budowała	budowałom +(e)m budowało	budowaliśmy +(e)śmy budowali	budowałyśmy +(e)śmy budowały
2 os.	budowałeś +(e)ś budował	budowałaś +(e)ś budowała	budowałoś +(e)ś budowało	budowaliście +(e)ście budowali	budowałyście +(e)ście budowały
3 os.	budował	budowała	budowało	budowali	budowały

bezosobnik: budowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę budował będę budować	będę budowała będę budować	będę budowało będę budować	będziemy budowali będziemy budować	będziemy budowały będziemy budować
2 os.	będziesz budował będziesz budować	będziesz budowała będziesz budować	będziesz budowało będziesz budować	będziecie budowali będziecie budować	będziecie budowały będziecie budować
3 os.	będzie budował będzie budować	będzie budowała będzie budować	będzie budowało będzie budować	będą budowali będą budować	będą budowały będą budować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		budujmy
2 os.	buduj	budujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	budowałbym bym budował	budowałabym bym budowała	budowałobym bym budowało	budowalibyśmy byśmy budowali	budowałybyśmy byśmy budowały
2 os.	budowałbyś byś budował	budowałabyś byś budowała	budowałobyś byś budowało	budowalibyście byście budowali	budowałybyście byście budowały
3 os.	budowałby by budował	budowałaby by budowała	budowałoby by budowało	budowaliby by budowali	budowałyby by budowały

bezosobnik: budowano by

bezokolicznik: budować

imiesłów przysłówkowy współczesny: budując

gerundium: budowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: budujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: budowany

odpowiednik aspektowy: zbudować

Rz_osobowy

+

budować

+

CO

śr.-w.-niem. būden