Jak korzystać ze słownika?

nabrzmieć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. rana, pąk

  • Definicja

    1.

    napełnić się jakąś cieczą i powiększyć
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    czynności i stany fizjologiczne


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Choroby i ich leczenie

    przyczyny, objawy i skutki chorób


    KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    stan skupienia, trwałość materii

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  napęcznieć
  • Połączenia
    • wrzód nabrzmiał; rana, twarz nabrzmiała; mięśnie, powieki, usta, wargi, wymiona, żyły; owoce, pąki; chmury nabrzmiały
    • nabrzmieć deszczem, łzami, krwią, mlekiem
    • coś nabrzmiało na czole, na skroniach
  • Cytaty

    Jej wargi nieznacznie nabrzmiały, są jakby bardziej czerwone.

    źródło: KWSJP: Krzysztof Korona, Krystyna Zielińska: Do zakochania jeden krok, CKM, 2001, nr 5

    Zamknięte powieki Flawiana nabrzmiały łzami.

    źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Ostatni Rzymianie, 1958

    W pierwszej chwili sparaliżowało go. Potem podniósł się, twarz nabrzmiała mu krwią.

    źródło: KWSJP: Jerzy Bronisławski: Zanim przyjdą o świcie, 1969

    Umilkł zmęczony, z wysiłku ciemne półkola nabrzmiały mu pod oczami.

    źródło: KWSJP: Leon Kruczkowski: Szkice z piekła uczciwych, 1963

    Ponad miejscem, które kiedyś było skronią, wystąpiły zygzakowate, białe żyłki mózgu. Reszta twarzy zapuchła i nabrzmiała od ukąszeń pszczół.

    źródło: IPI PAN: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1995
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. nabrzmieję
    		 nabrzmiejemy
    2 os. nabrzmiejesz
    		 nabrzmiejecie
    3 os. nabrzmieje
    		 nabrzmieją

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. nabrzmiałem
    +(e)m nabrzmiał
    		 nabrzmiałam
    +(e)m nabrzmiała
    		 nabrzmiałom
    +(e)m nabrzmiało
    		 nabrzmieliśmy
    +(e)śmy nabrzmieli
    		 nabrzmiałyśmy
    +(e)śmy nabrzmiały
    2 os. nabrzmiałeś
    +(e)ś nabrzmiał
    		 nabrzmiałaś
    +(e)ś nabrzmiała
    		 nabrzmiałoś
    +(e)ś nabrzmiało
    		 nabrzmieliście
    +(e)ście nabrzmieli
    		 nabrzmiałyście
    +(e)ście nabrzmiały
    3 os. nabrzmiał
    		 nabrzmiała
    		 nabrzmiało
    		 nabrzmieli
    		 nabrzmiały

    bezosobnik: nabrzmiano

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. nabrzmiejmy
    2 os. nabrzmiej
    		 nabrzmiejcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. nabrzmiałbym
    bym nabrzmiał
    		 nabrzmiałabym
    bym nabrzmiała
    		 nabrzmiałobym
    bym nabrzmiało
    		 nabrzmielibyśmy
    byśmy nabrzmieli
    		 nabrzmiałybyśmy
    byśmy nabrzmiały
    2 os. nabrzmiałbyś
    byś nabrzmiał
    		 nabrzmiałabyś
    byś nabrzmiała
    		 nabrzmiałobyś
    byś nabrzmiało
    		 nabrzmielibyście
    byście nabrzmieli
    		 nabrzmiałybyście
    byście nabrzmiały
    3 os. nabrzmiałby
    by nabrzmiał
    		 nabrzmiałaby
    by nabrzmiała
    		 nabrzmiałoby
    by nabrzmiało
    		 nabrzmieliby
    by nabrzmieli
    		 nabrzmiałyby
    by nabrzmiały

    bezosobnik: nabrzmiano by

    bezokolicznik: nabrzmieć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: nabrzmiawszy

    gerundium: nabrzmienie

    odpowiednik aspektowy: nabrzmiewać

  • Składnia
    Rznieżywotny + nabrzmieć +
    (CZYM)
    Rznieżywotny + nabrzmieć +
    (od CZEGO)
  • Pochodzenie

    Czasownik z przedrostkiem na- od  psł. dial.  *brьněti 'pęcznieć, puchnąć, obrzmiewać', etymologicznie tożsamego z  psł.  *brьněti 'wydawać dźwięk, dźwięczeć, brzęczeć', przy czym rozwój znaczeniowy nastąpił od 'wydawać dźwięk' do 'pęcznieć'; zob.  brzmieć