-
1.
z powodu wysiłku lub silnych wrażeń głośno i z trudem oddychać, chwytając powietrze ustami -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Określenia fizyczności człowieka
sprawność i wydolność organizmu
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Stany psychiczne człowieka
zachowania emocjonalne
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
zwyczaje i zachowania zwierząt -
hiperonimy: oddychać
-
- dyszeć z wyczerpania, z wysiłku, ze zmęczenia; z podniecenia, z rozkoszy
- dyszeć ciężko, głośno
- dyszeć i pocić się, dyszeć i sapać
-
Facet wziął psa na smycz i poszedł przed siebie. Janka, dysząc ciężko, ruszyła za nim.
źródło: KWSJP: Joanna Chmielewska: Lekarstwo na miłość, 1994
Był przemoczony do suchej nitki, dyszał jak maratończyk.
źródło: KWSJP: Manuela Gretkowska; Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003
Konie stanęły i dyszały ciężko.
źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962
Słychać było, jak walczący dyszą z wysiłku.
źródło: KWSJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
- To się zgadza - przerwał jej Perełka, dysząc z podniecenia. Na własne oczy widziałem to miejsce.
źródło: KWSJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dyszę
dyszymy
2 os. dyszysz
dyszycie
3 os. dyszy
dyszą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dyszałem
+(e)m dyszał
dyszałam
+(e)m dyszała
dyszałom
+(e)m dyszało
dyszeliśmy
+(e)śmy dyszeli
dyszałyśmy
+(e)śmy dyszały
2 os. dyszałeś
+(e)ś dyszał
dyszałaś
+(e)ś dyszała
dyszałoś
+(e)ś dyszało
dyszeliście
+(e)ście dyszeli
dyszałyście
+(e)ście dyszały
3 os. dyszał
dyszała
dyszało
dyszeli
dyszały
bezosobnik: dyszano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę dyszał
będę dyszeć
będę dyszała
będę dyszeć
będę dyszało
będę dyszeć
będziemy dyszeli
będziemy dyszeć
będziemy dyszały
będziemy dyszeć
2 os. będziesz dyszał
będziesz dyszeć
będziesz dyszała
będziesz dyszeć
będziesz dyszało
będziesz dyszeć
będziecie dyszeli
będziecie dyszeć
będziecie dyszały
będziecie dyszeć
3 os. będzie dyszał
będzie dyszeć
będzie dyszała
będzie dyszeć
będzie dyszało
będzie dyszeć
będą dyszeli
będą dyszeć
będą dyszały
będą dyszeć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dyszmy
2 os. dysz
dyszcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dyszałbym
bym dyszał
dyszałabym
bym dyszała
dyszałobym
bym dyszało
dyszelibyśmy
byśmy dyszeli
dyszałybyśmy
byśmy dyszały
2 os. dyszałbyś
byś dyszał
dyszałabyś
byś dyszała
dyszałobyś
byś dyszało
dyszelibyście
byście dyszeli
dyszałybyście
byście dyszały
3 os. dyszałby
by dyszał
dyszałaby
by dyszała
dyszałoby
by dyszało
dyszeliby
by dyszeli
dyszałyby
by dyszały
bezosobnik: dyszano by
bezokolicznik: dyszeć
imiesłów przysłówkowy współczesny: dysząc
gerundium: dyszenie
liczba pojedyncza liczba mnoga M. dyszenie
dyszenia
D. dyszenia
dyszeń
C. dyszeniu
dyszeniom
B. dyszenie
dyszenia
N. dyszeniem
dyszeniami
Ms. dyszeniu
dyszeniach
W. dyszenie
dyszenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: dyszący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. dyszący
dyszący
dyszący
dyszące
dysząca
D. dyszącego
dyszącego
dyszącego
dyszącego
dyszącej
C. dyszącemu
dyszącemu
dyszącemu
dyszącemu
dyszącej
B. dyszącego
dyszącego
dyszący
dyszące
dyszącą
N. dyszącym
dyszącym
dyszącym
dyszącym
dyszącą
Ms. dyszącym
dyszącym
dyszącym
dyszącym
dyszącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. dyszący
dyszący
dyszące
dyszące
D. dyszących
dyszących
dyszących
dyszących
C. dyszącym
dyszącym
dyszącym
dyszącym
B. dyszących
dyszących
dyszących
dyszące
N. dyszącymi
dyszącymi
dyszącymi
dyszącymi
Ms. dyszących
dyszących
dyszących
dyszących
-
Rzżywotny + dyszeć + z CZEGO -
psł. *dyšati 'oddychać ciężko, z trudem; sapać'