uśmiechnąć się - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

pot. poprosić kogoś, aby zrobił coś na naszą korzyść

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

0,05 litra to jest – i owszem – rozmiar lotniczy, podniebny. Bezwzględnie, chcąc ukoić lęk wysokości można uśmiechnąć się do stewardessy o zgrabną buteleczkę. Ale buteleczkę wina. Białego lub czerwonego do wyboru. Ale wina!

źródło: NKJP: Małpka w czerwonym, Tygodnik Siedlecki, 2009-04-22

Pozostaje wybór - szukać żłobka albo przedszkola, powierzyć opiekę wykwalifikowanej niani albo uśmiechnąć się do babci, by się zajęła wnukiem, gdy rodzice są w pracy.

źródło: NKJP: Magdalena Sapkowska: Wracasz do pracy? Kto zaopiekuje się dzieckiem, Dziennik Bałtycki, 2010-03-22

Tu prac do wykonania było stosunkowo niewiele, gdyż wcześniej lokal ten przeszedł generalny remont. - Brakuje nam jednak sprzętu - dodaje kierowniczka Oleksik. - Będziemy musieli uśmiechnąć się do sponsorów. Być może znajdą się firmy bądź osoby prywatne, które kupią nam telewizor, radio i opłacą prenumeratę gazet.

źródło: NKJP: (AW): Kilku mężczyzn smacznie spało w nowo oddanej do użytku noclegowni Bezdomni już mają swój własny dom, Dziennik Łódzki, 2002-04-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uśmiechnę się	uśmiechniemy się
2 os.	uśmiechniesz się	uśmiechniecie się
3 os.	uśmiechnie się	uśmiechną się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uśmiechnąłem się +(e)m się uśmiechnął	uśmiechnęłam się +(e)m się uśmiechnęła	uśmiechnęłom się +(e)m się uśmiechnęło	uśmiechnęliśmy się +(e)śmy się uśmiechnęli	uśmiechnęłyśmy się +(e)śmy się uśmiechnęły
2 os.	uśmiechnąłeś się +(e)ś się uśmiechnął	uśmiechnęłaś się +(e)ś się uśmiechnęła	uśmiechnęłoś się +(e)ś się uśmiechnęło	uśmiechnęliście się +(e)ście się uśmiechnęli	uśmiechnęłyście się +(e)ście się uśmiechnęły
3 os.	uśmiechnął się	uśmiechnęła się	uśmiechnęło się	uśmiechnęli się	uśmiechnęły się

bezosobnik: uśmiechnięto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uśmiechnijmy się
2 os.	uśmiechnij się	uśmiechnijcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uśmiechnąłbym się bym się uśmiechnął	uśmiechnęłabym się bym się uśmiechnęła	uśmiechnęłobym się bym się uśmiechnęło	uśmiechnęlibyśmy się byśmy się uśmiechnęli	uśmiechnęłybyśmy się byśmy się uśmiechnęły
2 os.	uśmiechnąłbyś się byś się uśmiechnął	uśmiechnęłabyś się byś się uśmiechnęła	uśmiechnęłobyś się byś się uśmiechnęło	uśmiechnęlibyście się byście się uśmiechnęli	uśmiechnęłybyście się byście się uśmiechnęły
3 os.	uśmiechnąłby się by się uśmiechnął	uśmiechnęłaby się by się uśmiechnęła	uśmiechnęłoby się by się uśmiechnęło	uśmiechnęliby się by się uśmiechnęli	uśmiechnęłyby się by się uśmiechnęły

bezosobnik: uśmiechnięto by się

bezokolicznik: uśmiechnąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uśmiechnąwszy się

gerundium: uśmiechnięcie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uśmiechnięcie się	uśmiechnięcia się
D.	uśmiechnięcia się	uśmiechnięć się
C.	uśmiechnięciu się	uśmiechnięciom się
B.	uśmiechnięcie się	uśmiechnięcia się
N.	uśmiechnięciem się	uśmiechnięciami się
Ms.	uśmiechnięciu się	uśmiechnięciach się
W.	uśmiechnięcie się	uśmiechnięcia się

Składnia

Rz_osobowy	+	uśmiechnąć się	+	do KOGO + (o CO)
Rz_osobowy	+	uśmiechnąć się	+	do KOGO + (żeby ZDANIE)

Pochodzenie

Czasownik z przedrostkiem u- od rzeczownika śmiech (zob.).