-
1.
przekonać się, czy coś jest takie, jakie powinno być, lub że jest tak, jak powinno -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność intelektualna człowieka
nazwy działań intelektualnych człowieka -
- kontroler, mechanik, nauczyciel sprawdził; policja sprawdziła
- sprawdzić bilety, dokumenty, paszport, tożsamość; alibi, dane, hipotezę, wiadomość, informację; czyjeś kwalifikacje, umiejętności; lekcje, test, wypracowanie; cenę, datę, godzinę, nazwę, numer, pocztę, pogodę, rozkład jazdy; kursy, temperaturę; instalację, korki, licznik, silnik, stan czegoś, zamki; listę obecności, obecność
- sprawdzić palcami, przyrządem, wzrokiem
- sprawdzić na liście, na mapie, na planie; na półce
- sprawdzić u źródła
- sprawdzić w aktach, w cenniku, w internecie w kalendarzu, w katalogu, w książce, w notesie, w przewodniku, w słowniku, w terminarzu; w lusterku; w kieszeni, w walizce
- sprawdzić dokładnie, komisyjnie, odruchowo, ponownie
- można, nie zaszkodzi, należy, trzeba, warto; kazać; chcieć, (nie) być w stanie, zapomnieć; pójść; ktoś powinien sprawdzić
-
Waldek obszedł auto i sprawdził wszystkie klamki. Dwukrotnie wcisnął pilota, żeby upewnić się, że samochód został dobrze zamknięty.
źródło: NKJP: Dariusz Rekosz: Czarny Maciek i wenecki starodruk, 2010
[...] przystanęła nad wielką wanną, nachyliła się i wskazującym palcem sprawdziła temperaturę wody.
źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004
Po sprawdzeniu, że ich samochód wciąż znajduje się na parkingu na Włosienicy, rozpoczęto poszukiwania.
źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach. Wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1999
Chwileczkę, sprawdzę, kiedy mecenas Zaniewicz może pana przyjąć.
źródło: NKJP: Radosław Figura: Magda M. Odcinek 41, 2006
Niepokój wypchnął mnie na dwór. […] Pobiegłem na plebanię, by sprawdzić, czy wszystko w porządku.
źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. sprawdzę
sprawdzimy
2 os. sprawdzisz
sprawdzicie
3 os. sprawdzi
sprawdzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. sprawdziłem
+(e)m sprawdził
sprawdziłam
+(e)m sprawdziła
sprawdziłom
+(e)m sprawdziło
sprawdziliśmy
+(e)śmy sprawdzili
sprawdziłyśmy
+(e)śmy sprawdziły
2 os. sprawdziłeś
+(e)ś sprawdził
sprawdziłaś
+(e)ś sprawdziła
sprawdziłoś
+(e)ś sprawdziło
sprawdziliście
+(e)ście sprawdzili
sprawdziłyście
+(e)ście sprawdziły
3 os. sprawdził
sprawdziła
sprawdziło
sprawdzili
sprawdziły
bezosobnik: sprawdzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. sprawdźmy
2 os. sprawdź
sprawdźcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. sprawdziłbym
bym sprawdził
sprawdziłabym
bym sprawdziła
sprawdziłobym
bym sprawdziło
sprawdzilibyśmy
byśmy sprawdzili
sprawdziłybyśmy
byśmy sprawdziły
2 os. sprawdziłbyś
byś sprawdził
sprawdziłabyś
byś sprawdziła
sprawdziłobyś
byś sprawdziło
sprawdzilibyście
byście sprawdzili
sprawdziłybyście
byście sprawdziły
3 os. sprawdziłby
by sprawdził
sprawdziłaby
by sprawdziła
sprawdziłoby
by sprawdziło
sprawdziliby
by sprawdzili
sprawdziłyby
by sprawdziły
bezosobnik: sprawdzono by
bezokolicznik: sprawdzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: sprawdziwszy
gerundium: sprawdzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. sprawdzenie
sprawdzenia
D. sprawdzenia
sprawdzeń
C. sprawdzeniu
sprawdzeniom
B. sprawdzenie
sprawdzenia
N. sprawdzeniem
sprawdzeniami
Ms. sprawdzeniu
sprawdzeniach
W. sprawdzenie
sprawdzenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: sprawdzony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. sprawdzony
sprawdzony
sprawdzony
sprawdzone
sprawdzona
D. sprawdzonego
sprawdzonego
sprawdzonego
sprawdzonego
sprawdzonej
C. sprawdzonemu
sprawdzonemu
sprawdzonemu
sprawdzonemu
sprawdzonej
B. sprawdzonego
sprawdzonego
sprawdzony
sprawdzone
sprawdzoną
N. sprawdzonym
sprawdzonym
sprawdzonym
sprawdzonym
sprawdzoną
Ms. sprawdzonym
sprawdzonym
sprawdzonym
sprawdzonym
sprawdzonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. sprawdzeni
sprawdzeni
sprawdzone
sprawdzone
D. sprawdzonych
sprawdzonych
sprawdzonych
sprawdzonych
C. sprawdzonym
sprawdzonym
sprawdzonym
sprawdzonym
B. sprawdzonych
sprawdzonych
sprawdzonych
sprawdzone
N. sprawdzonymi
sprawdzonymi
sprawdzonymi
sprawdzonymi
Ms. sprawdzonych
sprawdzonych
sprawdzonych
sprawdzonych
odpowiednik aspektowy: sprawdzać
-
+ sprawdzić + CO+ sprawdzić + że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE -
Czasownik z przedrostkiem s- od dawnego prawdzić (się) 'weryfikować, spełniać, wypełniać (się)', oparty na rzeczowniku prawda (zob.).