wyprzeć się - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

stanowczo zaprzeczyć, ze się zrobiło to, o czym mowa, albo że się z tym ma lub miało jakiś związek

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

synonimy:

zaprzeć się

	Co będzie, jeśli schwytany przez nas Kuryłło wyprze się wszystkiego i stwierdzi, że nie znalazł pamiętnika? źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967
	Skoro tata pochodził z lepszej rodziny, skoro jego matka była damą, to dlaczego nie nosił jej fotografii? Wyparł się swoich rodziców i swego nazwiska. Dlaczego? źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010
	Na początek zrobił piekło żonie, ale ta wyparła się wszelkiego udziału w aferze, całą winę zwaliła na mnie i moje namowy, toteż gdy pojawiłem się w progu ich mieszkania, naprawdę niewiele brakowało, aby tragizm wydarzenia przybrał bardziej krwawe oblicze. źródło: NKJP: Zdzisław Szczepaniak: Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, 2005
	To jednak nie w porządku wyprzeć się własnego dziecka. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992
	Minister wyparł się, że takie słowa padły. źródło: NKJP: Na którego z nich postawi premier?, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-04-17

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyparłem się +(e)m się wyparł	wyparłam się +(e)m się wyparła	wyparłom się +(e)m się wyparło	wyparliśmy się +(e)śmy się wyparli	wyparłyśmy się +(e)śmy się wyparły
2 os.	wyparłeś się +(e)ś się wyparł	wyparłaś się +(e)ś się wyparła	wyparłoś się +(e)ś się wyparło	wyparliście się +(e)ście się wyparli	wyparłyście się +(e)ście się wyparły
3 os.	wyparł się	wyparła się	wyparło się	wyparli się	wyparły się

bezosobnik: wyparto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyprzyjmy się
2 os.	wyprzyj się	wyprzyjcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyparłbym się bym się wyparł	wyparłabym się bym się wyparła	wyparłobym się bym się wyparło	wyparlibyśmy się byśmy się wyparli	wyparłybyśmy się byśmy się wyparły
2 os.	wyparłbyś się byś się wyparł	wyparłabyś się byś się wyparła	wyparłobyś się byś się wyparło	wyparlibyście się byście się wyparli	wyparłybyście się byście się wyparły
3 os.	wyparłby się by się wyparł	wyparłaby się by się wyparła	wyparłoby się by się wyparło	wyparliby się by się wyparli	wyparłyby się by się wyparły

bezosobnik: wyparto by się

bezokolicznik: wyprzeć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyparłszy się

gerundium: wyparcie się

rodzaj gramatyczny: dk

odpowiednik aspektowy: wypierać się

	+	wyprzeć się	+	KOGO/CZEGO
	+	wyprzeć się	+	że ZDANIE

Zob. przeć (przed siebie)